Yeni DNA texnikası: Torpaq bakteriyaları kəşfi

Rockefeller Universitetinin Genetik Kodlu Kiçik Molekullar Laboratoriyasının alimləri antibiotik namizədləri tapmağa imkan verən yeni bir metod inkişaf etdiriblər. Bu metod torpaqdan böyük DNA sekvenslərinin çıxarılması və bioinformatika vasitəsilə namizədlərin analiz edilməsini təmin edir. Tədqiqatçılar artıq yüzlərlə yeni genom və iki geniş spektrli antibiotik namizədini aşkar ediblər.

Torpaq Bakteriyalarının Önəmi

Torpaq bakteriyaları sağlamlıq, kənd təsərrüfatı və biogeokimyəvi dövrlər kimi sahələrdə mühüm rol oynayır. Lakin bakteriyaların böyük əksəriyyəti laboratoriyada yetişdirilə bilmir. Bu səbəbdən onların potensial terapevtik istifadəsi uzun müddət tapılmamış qalıb.

Yeni Metodun İnkisafı

Laboratoriya rəhbəri Şon F. Bredi və baş müəllif Yan Burian, torpaqdan böyük DNA sekvenslərini çıxarmaq üçün bir metod inkişaf etdiriblər. Bu metod, bakteriyaları yetişdirmədən onların genomlarını yığmağa imkan verir. Uzun oxunan sekvenslər vasitəsilə genomlar daha aydın görünür və bioinformatika ilə genlərin potensial funksiyaları təhlil edilir.

Antibiotik Namizədlərinin Tapılması

Araşdırma nəticəsində iki yeni antibiotik namizədi aşkar edilib. Bunlardan biri geniş spektrli təsirə malikdir. Tədqiqatçılar bu metodun gələcəkdə daha çox antibiotik namizədini üzə çıxaracağını gözləyirlər.

Yeni Genomların Kəşfi

Tədqiqat həmçinin əvvəllər görülməyən bir çox mikrob növünün genomlarını aşkar edib. Mikrobiologiya sahəsində bu kəşflər, genomik alətlər vasitəsilə bakteriyaların öyrənilməsində yeni bir dövrün başlanğıcı hesab edilir.

Gələcək Perspektivlər

Yeni metod, laboratoriyada yetişdirilə bilməyən bakteriyaların genomlarını araşdırmağa imkan verərək antibiotik kəşfi sahəsində yeni bir paradigma yaradır. Tədqiqatçılar bu yanaşmanın biotexnologiya və tibb sahələrində geniş tətbiqlərini gözləyirlər.

Daha ətraflı məlumat: Yan Burian və başqaları, "Torpaq metagenomunun terabase miqyaslı uzun oxunan sekvenslə bioaktiv molekulların aşkar edilməsi", Nature Biotechnology, 2025.