Lawrence Livermore Milli Laboratoriyasının (LLNL) alimləri tərəfindən hazırlanan yeni nəsil 3D kvant xəyali təsvir mikroskopu, nanohissəciklərin üçölçülü təsvirlərini yaratmaq üçün dolaşıq fotonlardan istifadə edir. Bu mikroskop, bioloji nümunələrə zərər vermədən, aşağı işıq intensivliklərində görüntüləmə üçün əlverişli bir üsul təqdim edir.

Bu texnika, kvant dolaşıqlığı fenomeninə əsaslanır. Bir lazer şüası kristalı işıqlandıraraq, məkan və zaman baxımından bir-birinə bağlı olan foton cütləri yaradır. Bu fotonlar güzgü vasitəsilə iki istiqamətdə ayrılır: biri 'siqnal' fotonu olaraq nümunəyə yönəldilir, digəri isə 'göstərici' fotonu kimi bir detektora göndərilir. Göstərici fotonlar nümunə ilə qarşılıqlı təsirə girmədiyindən, detektorda vahid və xüsusiyyətsiz bir görüntü əmələ gətirir. Digər tərəfdən, siqnal fotonları mikroskop obyektivi vasitəsilə nümunəyə yönəldilir və burada metal nanohissəcik yığınları üzərində iş aparılır.

Nümunə, daxil olan fotonlara 45 dərəcəlik bir bucaq altında yerləşdirilir. Fotonlar nümunəyə çarparaq müxtəlif istiqamətlərdə səpələnir. İkinci bir mikroskop obyektivi, səpələnmiş fotonları toplayır və onları ikinci detektora yönəldir. Bu detektor, nanohissəciklərin y-z müstəvisindəki standart təsvirini çəkir. Hər iki detektor, hər bir fotonun dəqiq vaxtını ölçür. Hər iki detektorda eyni vaxtda qeydə alınmış foton cütlərini uyğunlaşdıraraq, alimlər siqnal fotonlarının nümunə ilə qarşılıqlı təsirdə olduğu göstərici fotonları müəyyən edə bilirlər. Bu proses, göstərici görüntüsündən digər fotonları çıxararaq, nümunənin x-y müstəvisindəki xəyali təsvirini ortaya çıxarır.

LLNL alimi Audrey Eshun, bu metodun digər texnikalardan fərqli olaraq nümunəni skan etmədən bir anda təsvir etməyə imkan verdiyini vurğulayıb. O əlavə edib ki, bu yeni mikroskop, işığa həssas materialların görüntülənməsi üçün ideal bir alətdir. Alimlər, bu texnologiyanı hüceyrələrin bir-biri ilə qarşılıqlı hərəkətini yüksək sürətlə izləmək üçün tətbiq etməyi planlaşdırırlar.