Vera Rubin adına rəsədxanada istifadəyə verilmiş Legacy Survey of Space and Time (LSST) kamerası cəmi 10 saatlıq müşahidə zamanı milyonlarla uzaq səma cisminin işığını qeydə alıb. Bu rəsədxana amerikalı astronom Vera Rubin-in şərəfinə adlandırılıb. Alimlər bu yeni cihazla çəkilmiş ilk görüntüləri yayımlayıblar. Müşahidələrin ilk saatlarında əvvəllər məlum olmayan 2104 asteroid aşkar edilib. Bunlardan 7-si Yerin yaxınlığından keçən asteroidləri əhatə edir, lakin onların planetimiz üçün təhlükə yaratmadığı bildirilib. Rubin adına rəsədxananın qarşıdakı 2 il ərzində milyonlarla kosmik obyekt aşkar edəcəyi gözlənilir. Bu, rəsədxananı Günəş sistemindəki kometa və asteroidlərin tapılması üçün ən səmərəli alətə çevirəcək. Komanda Trifid və Laquna dumanlıqlarının mozaika şəklində görüntüsünü yayımlayıb. Bu görüntü 7 saat ərzində çəkilmiş 678 ayrı-ayrı fotodan ibarətdir və Yerdən 9000 işıq ili uzaqlıqda yerləşən, əvvəllər görünməmiş detalları əhatə edir.

Rəsədxana Çilidə, And dağlarının Serro-Paçon zirvəsində yerləşir. Gecə saatlarında bu ərazi son dərəcə qaranlıq olur, bu da ulduzlu səmanı müşahidə üçün ideal şərait yaradır. Rəsədxananın yaxınlığında işıq çirklənməsinin qarşısını almaq məqsədilə uzaq işıq fənərlərinin istifadəsi qadağandır. Teleskopun unikal quruluşu var: diametrləri müvafiq olaraq 8.4, 3.3 və 5.7 metr olan üç güzgü LSST teleskopunun 3.2 giqapiksellik kamerasının sensorlarına gecə səmasının görüntüsünü yönləndirir. Kameranın ölçüsü 3 x 1.65 metrdir və çəkisi təxminən 2800 kiloqramdır.

LSST konsepsiyası ilk dəfə 2003-cü ildə irəli sürülmüşdü. 2007-ci ildə layihə Charles Simony və Bill Gates tərəfindən maliyyələşdirilib, 2010-cu ildə isə ABŞ Milli Elmi Fondu (NSF) və ABŞ Energetika Nazirliyi (DOE) əlavə maliyyə dəstəyi ayırıb. Teleskopun geniş baxış sahəsi qarşılıqlı təsirdə olan qalaktikaları və milyonlarla qalaktikanın panoramik mənzərələrini çəkməyə imkan verir. Bir ekspozisiya seansı zamanı kamera səmada tam Ayın ölçüsündən təxminən 40 dəfə böyük bir sahəni əhatə edə bilir.

Rəsədxana qarşıdakı 10 il ərzində Cənub yarımkürəsinin səmasını hər 3-4 gündən bir müşahidə edəcək. Gözlənilir ki, bu layihə əvvəllər məlum olmayan təxminən 20 milyard qalaktika aşkarlayacaq, Yerə yaxın 90 000-dən çox asteroid müəyyən edəcək və qaranlıq materiya ilə bağlı suallara cavab tapmağa kömək edəcək. Layihənin fəaliyyəti dövründə 500 petabayt dəyərində astronomik məlumat toplanacağı gözlənilir. Alimlər ümid edirlər ki, yeni teleskop fəaliyyətinin ilk ilində Günəş sistemində Doqquzuncu planetin mövcudluğunu təsdiqləyə və ya təkzib edə biləcək. Astronomların fikrincə, bu planet Neptunun orbitindən çox uzaqda yerləşə bilər və Günəşi bir dəfə tam dövr etməsi 10 000-20 000 il çəkə bilər.