Elm və Kosmos
Yer Üzündə Həyatın Başlanğıcı Kosmosda Ola Bilər
15
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizAstronomlar V883 Orionis adlı protostarın ətrafında yerləşən protoplanet diskini müşahidə edərək həyatın yaranması üçün əsas olan mürəkkəb üzvi molekullar aşkar ediblər. Bu molekulların arasında etilen qlikol və qlikonitril kimi maddələr var ki, bunlar həm DNT, həm də RNT-nin yaranması üçün mühüm komponentlər hesab olunur.
Məlum olub ki, bu molekullar Atakama Böyük Millimetr Array (ALMA) teleskopu vasitəsilə radio dalğalarında müşahidə edilib. Tədqiqatçılar bu molekulların daha geniş spektral diapazonlarda araşdırılmasını planlaşdırırlar ki, daha çox üzvi maddə aşkarlana bilsin.
Max Planck Astronomiya İnstitutundan olan Abubakar Fadul və onun tədqiqat qrupu bu molekulları protostarın ətrafında olan qaz və toz buludunda aşkar ediblər. V883 Orionis təxminən 1305 işıq ili uzaqlıqda, Orion bürcündə yerləşir və hazırda "akkresiya partlayışı" adlanan bir mərhələdən keçir. Bu mərhələdə ulduzun parlaqlığı artır və ətrafındakı qaz diski daha da qızaraq müşahidələri asanlaşdırır.
Tədqiqatçılar bu molekulların ulduz sistemlərinin erkən mərhələlərində necə formalaşdığını və onların həyatın yaranmasına necə təsir göstərə biləcəyini araşdırır. Etilen qlikol, məsələn, kosmosda UV radiasiyasının təsiri ilə yaranır və həyatın başlanğıcı üçün "prebiyotik" kimi qiymətləndirilir. Digər tərəfdən, qlikonitril adeninin – həm DNT, həm də RNT-nin əsas komponentlərindən birinin yaranmasında iştirak edir.
V883 Orionis-in müşahidələri göstərir ki, bu molekullar ulduzların formalaşması zamanı baş verən şiddətli proseslərə baxmayaraq, sağ qala bilir. Hətta bu mərhələlərdə yeni molekulların yaranması mümkündür. Bu tapıntılar Günəş Sistemimizin gəncliyi dövründə baş verən proseslər haqqında da dəyərli məlumatlar verir.
Tədqiqatın həmmüəllifi Kamber Şvarts qeyd edir ki, "bu nəticələr həyəcanvericidir, lakin spektrlərimizdə aşkar etdiyimiz bütün imzaları hələ tam şəkildə təhlil etməmişik. Daha yüksək həllolma qabiliyyətinə malik məlumatlar etilen qlikol və qlikonitrilin mövcudluğunu təsdiqləyəcək və daha mürəkkəb kimyəvi maddələrin də aşkar edilməsinə imkan yaradacaq."
Bu araşdırma kosmosda həyatın mənşəyini anlamaq üçün yeni perspektivlər açır və gələcək tədqiqatlar üçün mühüm əsas yaradır.