1972-ci il Günəş fırtınası: Tarixdə iz buraxan kosmik hadisə - Tech Xəbər

Elm və Kosmos

1972-ci il Günəş fırtınası: Tarixdə iz buraxan kosmik hadisə

23
Link kopyalandı

29

05.08.2025, 11:52

Süni intellekt

Oxumaq vaxt alır?

Məqalələri dinləyə bilərsiz

1972-ci il avqustun 4-də baş verən güclü Günəş fırtınası, təkcə gözəl auroral mənzərə yaratmaqla kifayətlənmədi, həm də tarixin ən maraqlı təsirlərindən birinə səbəb oldu. Bu hadisə astronomiya tarixində Carrington sinifli Günəş fırtınası kimi tanınır.

Avqustun 4-də Günəşdə baş verən koronal kütlə atışı Yer kürəsinə rekord bir vaxtda – cəmi 14.6 saat ərzində çatdı. Bu, elektrik və rabitə sistemlərində geniş miqyaslı pozuntulara səbəb oldu. Şimali Amerikada elektrik xətləri və telefon şəbəkələrində problemlər yaşandı. Eyni zamanda, auroral parıltılar adi hallarda görünmədiyi cənub enliklərində müşahidə edildi.

Hadisənin ən qeyri-adi təsiri isə ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinə məxsus dəniz minalarının partlaması oldu. Vyetnam sahillərində yerləşdirilmiş bu minalar, gəmi gövdəsinin ətrafdakı maqnit sahəsini dəyişdirməsi ilə işə düşəcək şəkildə dizayn edilmişdi. Lakin Günəş fırtınasının yaratdığı maqnit sahə dəyişiklikləri, həmin minaların bir anda partlamasına səbəb oldu. Bu hadisə ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrini mina dizaynını təkmilləşdirməyə vadar etdi. Yeni minalar artıq yalnız maqnit sahə dəyişikliklərinə deyil, həm də seysmik dalğalara həssas olacaq şəkildə hazırlanmağa başladı.

Bu hadisə, kosmik hava hadisələrinin yerüstü texnologiyalara olan təsirini daha yaxşı anlamaq üçün mühüm bir dərs oldu. Günəşdə baş verən partlayışlar və koronal kütlə atışlarının Yerdəki sistemlərə təsiri, həm elmi araşdırmaların, həm də texnoloji inkişafların vacibliyini bir daha sübut etdi.

23
Link kopyalandı

Bir istifadəçi, ChatGPT-ni kalkulyatorda işə salmağı bacarıb! (VİDEO)