Qanun layihəsinin məqsədi

ABŞ Konqresində bu gün təqdim edilən GUARD Act adlı qanun layihəsi süni intellekt chatbotlarından istifadə edən uşaqların təhlükəsizliyini təmin etməyi hədəfləyir. Senatorlar Josh Hawley və Richard Blumenthal tərəfindən təqdim edilən layihə, uşaqların emosional manipulyasiyalardan və davranışlarına təsir edə biləcək zərərli təsirlərdən qorunmasını məqsəd qoyur.

AI Chatbotların uşaqlara təsiri

Senator Hawley keçən ay keçirilən Senatın Məhkəmə komitəsinin alt komitə iclasında AI chatbotlarının uşaqlara vurduğu zərərləri müzakirə etmişdi. İclasda, OpenAI və Character.AI platformalarını istifadə etdikdən sonra özünə zərər verən və ya intihar edən üç gəncin valideynlərinin ifadələri dinlənilib. Hawley, avqust ayında Meta-nın süni intellekt siyasətini araşdırmağa başlamış, sənədlərin chatbotların uşaqlarla romantik və ya həssas mövzular üzrə dialoqa girə biləcəyini göstərdiyini bildirmişdi.

Qanunun tətbiq dairəsi

GUARD Act hər bir süni intellekt chatbotunu, insan-mənzərəli cavablar verən və emosional əlaqə, dostluq və ya terapevtik ünsiyyət simulyasiyasını təşviq edən sistemləri əhatə edir. Bu qanun, OpenAI, Anthropic, Character.ai və Replika kimi şirkətləri əhatə edir və azyaşlı istifadəçiləri təyin etmək üçün hökumət tərəfindən verilmiş şəxsiyyət vəsiqəsi və ya digər etibarlı metodlardan istifadəni tələb edir.

Cinayət məsuliyyəti və cəzalar

Qanun layihəsi uşaqları cinsi davranışa təhrik edən, özünə zərər və ya fiziki təhlükə yaradan chatbotların dizaynını cinayət hesab edir. Belə hallarda şirkətlərə 100000 ABŞ dollarına qədər cərimə tətbiq oluna bilər.

Ekspert rəyləri və ictimai dəstək

Bu təşəbbüs, Gənclər Alyansı, Texnoloji Ədalət Hüquq Layihəsi və Ailələr və Texnologiya İnstitutu kimi təşkilatlar tərəfindən dəstəklənir. Onlar qanunun AI chatbotlarının dizaynında təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirməsini və uşaqların rifahını riskə atan funksiyaların qadağan edilməsini tövsiyə ediblər.

Kaliforniya qanunu və digər tədbirlər

Kaliforniya ştatında qəbul edilən SB243 qanunu, süni intellekt şirkətlərinin uşaqlar üçün təhlükəsizlik protokolları tətbiq etməsini tələb edir. Bu qanun 1 yanvar 2026-cı ildə qüvvəyə minəcək. OpenAI və Meta kimi şirkətlər də öz platformalarında valideyn nəzarəti və yaş proqnozu sistemi yaratmağa başlayıb.

İnsan hekayələri

Avqust ayında bir ailə, oğullarının özünə qəsd etməsindən sonra OpenAI-a qarşı məhkəmə iddiası qaldırdı. Ailə, şirkətin təhlükəsizlik tədbirlərini qəsdən zəiflədiyini və ChatGPT-nin özünə zərər mövzusunda dialoqa girməsinə imkan yaratdığını iddia edir.

Nəticə

GUARD Act, süni intellektin uşaqlara təsirlərini məhdudlaşdırmaq üçün mühüm bir addımdır. Qanun həm uşaqların təhlükəsizliyini təmin etməyi, həm də süni intellekt texnologiyalarının etik çərçivədə inkişafını təşviq etməyi hədəfləyir.