Süni İntellektə Yatırımların Arxasındakı Borc Dalğası

Süni intellekt sahəsindəki sürətli inkişaf texnologiya nəhənglərini borc bazarlarına yönəldib. Oracle və Meta kimi şirkətlər, süni intellektə əsaslanan infrastruktur qurmaq üçün milyardlarla dollar borc alaraq bazarda riskli vəziyyət yaradıblar. Bu borclar, həm investorların, həm də bazar iştirakçılarının narahatlığına səbəb olub.

Oracle: Borc Yükü və Risklər

Oracle, OpenAI ilə əməkdaşlıq çərçivəsində süni intellekt yatırımlarını artıraraq, texnologiya sektorunda ən çox borcu olan şirkətə çevrilib. Şirkətin borcları, gəlirlərindən artıqdır və bu, maliyyə bazarlarında ciddi narahatlıq doğurur. Barclays və JP Morgan kimi maliyyə qurumları, Oracle-ın kredit reytinqinin aşağı düşəcəyini proqnozlaşdırır. Bu isə şirkətin daha baha borc almasına və gələcəkdə daha çox maliyyə təzyiqi ilə üzləşməsinə səbəb ola bilər.

Meta və Digər Şirkətlərin Yatırım Strategiyaları

Meta, yalnız ABŞ-da süni intellekt infrastrukturuna 600 milyard dollar sərmayə qoyacağını açıqlayıb. Şirkət, 2025-ci ildə 71 milyard dollar, 2027-ci ildə isə bu məbləği iki dəfə artırmağı planlaşdırır. Bununla yanaşı, Meta-nın borcu 14 dəfə artaraq, 59 milyard dollara çatacaq. Alphabet və Amazon kimi digər texnologiya nəhəngləri də borc bazarlarından böyük məbləğlər cəlb edərək, süni intellekt və məlumat mərkəzlərinə sərmayə qoyurlar.

Borc Bazarı və İnvestorların Narahatlıqları

JP Morgan-ın hesablamalarına görə, süni intellekt və məlumat mərkəzləri üçün qlobal infrastrukturun qurulması 2030-cu ilə qədər 5 trilyon dollara başa gələcək. Bunun yalnız 1,5 trilyonu texnologiya şirkətlərinin öz gəlirlərindən qarşılanacaq, qalan hissə isə borc bazarlarından cəlb olunacaq. Bu, investorlarda borcun qaytarılması ilə bağlı suallar doğurur.

İnsanlar və Gələcək Üçün Təsirlər

Bu borc dalğası yalnız şirkətləri deyil, həm də istifadəçiləri təsir edə bilər. JP Morgan-ın məlumatına görə, süni intellekt yatırımlarının gəlirli olması üçün texnologiya şirkətləri hər bir istifadəçidən daha çox gəlir əldə etməlidir. Məsələn, Netflix istifadəçiləri aylıq 180 dollar ödəməli, iPhone sahibləri isə hər ay 35 dollar xərcləməlidir. Bu isə texnologiyanın əlçatanlığını azalda və sosial bərabərsizliyi artıraraq, cəmiyyətdə narahatlıq yarada bilər.

Nəticə və Gələcək Perspektivlər

Süni intellektə yatırımlar texnologiya sektorunda həm böyük imkanlar, həm də ciddi risklər yaradır. İqtisadiyyatın bu yeni mərhələsi, həm bazar iştirakçıları, həm də istifadəçilər üçün gözlənilməz nəticələr doğura bilər. Oracle və Meta kimi şirkətlərin borc strategiyaları, gələcəkdə texnologiya bazarının dinamikasını dəyişə bilər.