Akademiyadakı Süni İntellekt Problemi

Radboud Universitetindən olan tədqiqatçılar bir preprint mövqe sənədində süni intellektin akademik mühitə təsirini tənqid edərək, bu texnologiyanın qaçılmaz olmadığını və ona qarşı mübarizənin zəruri olduğunu vurğulayıblar.

Tarixi Paralellər və Təhlükələr

Aparıcı müəllif, hesablama kognitiv alimi Olivia Guest, universitetlərin tarixən mübahisəli texnologiya və məhsulların legitimləşdirilməsində iştirak etdiyini qeyd edir. “Məsələn, tütün sənayesi bir vaxtlar universitetlərdə maliyyələşdirdiyi araşdırmaları məhsullarının sağlamlığa zərərsiz olduğunu iddia etmək üçün istifadə edib. Süni intellektlə bağlı oxşar problemlər artıq müşahidə edilir,” deyə Guest bildirib.

Süni İntellektin Təsirləri və Riskləri

Müəlliflər qeyd edir ki, akademik tədqiqatların bir çoxu süni intellekt sənayesi tərəfindən maliyyələşdirilir. Bu, elmi biliklərin təhrif olunması riskini artırır. Professor və həmmüəllif Iris van Rooij, “Süni intellekt çox vaxt tələbə və əməkdaşların razılığı olmadan universitetlərdə tətbiq edilir. Bu, yalnız ChatGPT kimi alətlərin istifadəsi ilə məhdudlaşmır, həm də tədris və tədqiqat metodologiyalarına texnologiya sənayesinin təsiri ilə bağlıdır,” deyə bildirib.

Tələbələrin Bacarıqlarına Ziyan

Araşdırmada süni intellektin tələbələrin mühüm akademik bacarıqlarını zəiflədə biləcəyi vurğulanır. Olivia Guest qeyd edir ki, tələbələr avtomatlaşdırma ilə öyrədildikdə, problem həll etmək üçün lazım olan əsas bilikləri əldə edə bilmirlər. Bundan əlavə, süni intellekt texnologiyasının dezinformasiyanın yayılmasını sürətləndirdiyi və gələcək tədqiqatlara mənfi təsir göstərə biləcəyi bildirilir.

Akademiyanın Rolu və Çıxış Yolları

Tədqiqatçılar universitetlərin texnologiya sənayesinin təsirinə qarşı daha möhkəm mövqe nümayiş etdirməli olduğunu vurğulayırlar. “Universitetlər texnologiya şirkətləri deyil. Bizim rolumuz tənqidi düşüncəni inkişaf etdirməkdir, sənaye trendlərinə kor-koranə uyğunlaşmaq deyil,” deyə müəlliflər qeyd ediblər.

Əlavə Məlumat

Bu mövqe sənədi haqqında daha ətraflı məlumatı Zenodo platformasında tapa bilərsiniz: DOI: 10.5281/zenodo.17065099.