NASA-nın Avropa Clipper missiyası Yupiterin buzla örtülü Ayı olan Avropaya səyahətinə 14 oktyabr 2024-cü ildə başlamışdı. 1 mart tarixində missiya Marsa çatdı və burada cazibə qüvvəsindən istifadə edərək manevr həyata keçirdi. Marsın orbitində olduğu müddətdə, Yer üzündəki missiya idarəçiləri zondun Radar for Europa Assessment and Sounding: Ocean to Near-surface (REASON) adlı radar alətini sınaqdan keçirmək fürsətini əldə etdilər. Avropaya çatdıqdan sonra Clipper bu radar alətindən istifadə edərək Ayın buzla örtülü səthinin altında su cibləri axtaracaq.

Bu alət, həmçinin Avropanın daxili okeanını araşdırmağa imkan verə bilər ki, bu da nəzəri olaraq həyatın mövcud olmasına dəstək ola bilər. REASON tərəfindən təmin edilən radar görüntüləri, materialların Avropanın daxili hissələrindən səthinə necə keçdiyini araşdırmaqda elm adamlarına kömək edə bilər. Radar, həmçinin Avropanın səthindəki təpələr və digər strukturların altındakı xüsusiyyətlərlə əlaqəsini öyrənmək üçün istifadə ediləcək. Test uğurla başa çatdı və Marsın topoqrafiyasını təsvir edən radargram yaratdı, bu isə zondun Avropaya çatdıqda nələr görəcəyinə dair bir nümunə təqdim etdi.

REASON aləti, zondun iri günəş panellərindən uzanan iki cüt antenadan istifadə edir. Bu antenaların ucları arasında məsafə 17,6 metr (58 fut) təşkil edir. Mars üzərindəki uçuş, radarı Yer üzündə mümkün olmayan üsullarla sınaqdan keçirmək imkanı yaratdı. NASA-nın Jet Propulsion Laboratory-da (Avropa Clipper-in yığıldığı yer) mühəndislər bir sıra testlər həyata keçirmişdilər, o cümlədən mühəndis modelləri ilə açıq havada qüllələrdən istifadə edərək sınaqlar aparmışdılar. Lakin faktiki avadanlıq hazırlandıqdan sonra, yalnız JPL-in High Bay 1 təmiz otağında test edilə bilərdi ki, buradakı avadanlıq steril qala bilsin.

Radarın siqnallarının 'echo' testi (siqnalların geri dönmə testi) yalnız kosmosda həyata keçirilə bilən bir sınaq idi. NASA-nın mətbuat açıqlamasında radar alətinin baş araşdırıcısı Don Blankenship dedi: “Uçuşdan istədiyimiz hər şeyi əldə etdik. Məqsəd radarı Avropa missiyasına hazırlamaq idi və bu uğurla baş tutdu. Alətin hər bir hissəsi tam olaraq nəzərdə tutduğumuz kimi işlədiyini sübut etdi.”

Avropa Clipper-in radar aləti Marsın topoqrafiyasını əks etdirən çox yüksək tezlikli radar siqnallarını aldı və bu məlumatlar radargram yaratmaq üçün işlənildi. Bu radargramda görünən siluet, zondun altındakı topoqrafiyanın konturudur. Test, zondun Mars səthindən 5,000 km (3,100 mil) yuxarıda uçuşu zamanı 40 dəqiqə ərzində radio dalğalarının göndərilməsi və alınmasından ibarət idi. Daha sonra zond 884 km (550 mil) hündürlüyə qədər yaxınlaşdı. Avropa orbitinə çatdıqdan sonra REASON, zondun Ayın səthinə 25 km (16 mil) yaxın olduğu zaman fəaliyyət göstərəcək. Alət qrupu 60 gigabayt zəngin məlumat toplayıb və bu məlumatlar may ayının ortasında ötürülməyə başlanıb. Elm adamları o vaxtdan bəri məlumatları diqqətlə analiz edərək REASON-in yaxşı vəziyyətdə olduğunu təsdiqləyiblər.

NASA-nın Jet Propulsion Laboratory-də Avropa Clipper-in elmi idarəçi müavini Trina Ray dedi: “Mühəndislər testin mükəmməl işləməsinə çox sevindilər. Bu testi həyata keçirmək üçün çox çalışan hamımız və məlumatları ilk dəfə görən alimlər çox həyəcanlı idilər, deyirdilər ki, 'Buna baxın! Buna baxın!' İndi elmi qrup məlumatları necə emal etməyi və alətin modellərlə müqayisədə davranışını başa düşməyi öyrənməyə başlayır. Avropada olduğu kimi bu bacarıqları indi sınayırlar.”

Avropa Clipper-in buzlu Aya çatmaq üçün ümumi səyahəti təxminən 2,9 milyard kilometr (1.8 milyard mil) təşkil edəcək və 2026-cı ildə Yer üzündən bir cazibə qüvvəsi manevri daha edəcək. Hazırda zond Yer üzündən təxminən 450 milyon kilometr (280 milyon mil) məsafədədir.