Avropa İttifaqının eksaskal superkompüteri JUPITER, 5 sentyabrda Almaniya Kansleri Friedrich Merz tərəfindən rəsmi olaraq açıldı. Bu superkompüter, dünyanın dördüncü ən sürətli kompüteri olmaqla yanaşı, tamamilə bərpa olunan enerji ilə işləyir və enerji səmərəliliyinə görə dünya lideridir.

JUPITER-in xüsusiyyətləri

JUPITER-in adı Joint Undertaking Pioneer for Innovative and Transformative Exascale Research ifadəsinin qısaldılmış formasıdır. 2018-ci ildən bəri inkişaf etdirilən bu cihaz, Avropanın süni intellekt və böyük miqyaslı dil modelləri sahəsində rəqabətə qoşulmasını təmin etmək məqsədilə yaradılıb. Superkompüter Almaniyanın Jülich Elm-Tədqiqat Mərkəzində yerləşir və Avropa Komissiyası ilə Almaniya tərəfindən maliyyələşdirilib.

JUPITER 24000 NVIDIA çipi üzərində işləyərək saniyədə bir milyon trilyon əməliyyatı yerinə yetirə bilir. Bununla yanaşı, cihazın maksimum performansı 1000 petaflopdur. Bir laptop ilə müqayisədə, bu güc qeyri-adi dərəcədə yüksəkdir. JUPITER, ABŞ-ın El Capitan, Frontier və Aurora superkompüterlərindən sonra dünyanın ən sürətli dördüncü kompüteri olaraq sıralanır.

Avropa üçün əhəmiyyəti

Avropa İttifaqı, JUPITER-in tamamilə bərpa olunan enerji ilə çalışdığını bildirir. Superkompüter tam gücü ilə işlədiyi zaman 17 meqavat enerji istehlak edir ki, bu da təxminən 11000 evin enerji ehtiyacına bərabərdir. Layihənin rəhbəri Thomas Lippert, bu texnologiyanın Avropada gələcəkdə daha güclü superkompüterlər yaratmaq üçün lazımi kadr potensialını inkişaf etdirəcəyini vurğulayır.

Tədqiqat sahələrində tətbiqi

JUPITER, süni intellekt, hava modelləşdirilməsi, astrofizika və biotibbi araşdırmalar kimi sahələrdə tədqiqatların inkişafına töhfə verəcək. Hər il tədqiqatçılar iki dəfə superkompüterdən istifadə üçün müraciət edə bilərlər. Artıq 30 layihə seçilmişdir ki, bunlar arasında süni intellekt tətbiqləri, iqlim modelləri, hissəcik fizikası və dərman inkişafı kimi sahələr yer alır.

Avropa İttifaqının elmi araşdırmalardakı gücünü artırmaq məqsədilə JUPITER-in təqdimatı mühüm bir addım hesab olunur. Süni intellekt sahəsindəki rəqabətə qoşulmaq və enerji səmərəliliyində lider olmaq Avropa üçün strateji əhəmiyyət daşıyır.