Elm və Kosmos
Ay səfəri üçün nəzərdə tutulan raket mühərrik testindən uğurla keçildi
29
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizÇin, cümə günü günorta saatlarında yeni bir daşıyıcı raketdə istifadə ediləcək mühərrik sisteminin kritik testini həyata keçirdi. Bu test, Çinin astronavtları Aya göndərmə planını reallaşdırmaq üçün mühüm addım hesab edilir. Təxminən saat 15:00-da Hainan əyalətinin sahilində yerləşən Wenchang Kosmik Başlatma Mərkəzində keçirilən test zamanı ‘Long March 10’ raketinin prototip birinci mərhələsində yerləşdirilən yeddi güclü mühərrik işə salındı. Çin İnsanlı Kosmik Agentliyinin verdiyi məlumata görə, mühərriklər test zamanı 1000 metrik tonluq ümumi itələmə gücü yaradaraq daxili rekorda imza atdı.
Çin Aerokosmik Elm və Texnologiya Korporasiyasından mühəndis Zhu Pingping, mühərriklərin performansı ilə yanaşı, birinci mərhələdəki istiliyə davamlı strukturların və örtüklərin də yoxlandığını bildirdi. Korporasiyanın məlumatına görə, ‘Long March 10’ yeni nəsil daşıyıcı raket olacaq və ölkənin yeni nəsil insanlı kosmik gəmisini və Ay eniş modullarını başlatmaq üçün nəzərdə tutulub. Raketin ilk uçuşunun 2027-ci ildə baş tutması gözlənilir.
Ay missiyası üçün nəzərdə tutulan raket, mərkəzi gücləndirici və bir neçə yan gücləndiricidən ibarət olacaq. Raketin hündürlüyü 92.5 metr (32 mərtəbəli yaşayış binasının hündürlüyünə bərabər) və eni 5 metr olacaq. Bu nəhəng vasitə 2189 metrik ton ağırlıqda olacaq və 2678 ton güc itələmə qabiliyyətinə sahib olacaq. Raket, ən azı 27 ton ağırlığında kosmik gəmiləri Yer-Ay transfer trayektoriyasına daşıma qabiliyyətinə malik olacaq.
‘Long March 10’ raketinin bir variantı olan ‘Long March 10A’ yan gücləndiricilərə sahib olmayacaq. Bu modeldə yenidən istifadə oluna bilən birinci mərhələ olacaq. ‘Long March 10A’ 67 metr hündürlükdə və təxminən 740 ton ağırlıqda olacaq. 14 ton daşıma qabiliyyəti ilə astronavtları və ya yük daşıyan kosmik vasitələri aşağı Yer orbitindəki Tiangong kosmik stansiyasına çatdırmaq üçün istifadə ediləcək.
Çinin ilk insanlı Ay ekspedisiyası üçün planı, Wenchang kosmik mərkəzindən iki ‘Long March 10’ raketinin başlatılmasını əhatə edir. Bu raketlər eniş modulunu və insanlı kosmik gəmini Ay orbitinə göndərəcək. Planlaşdırılan orbital mövqelərə çatdıqdan sonra eniş modulu və astronavtları daşıyan kosmik gəmi bir-biri ilə birləşəcək. İki heyət üzvü eniş moduluna daxil olacaq və modulu Ay səthinə yönəldərək mühərrik dəstəyi ilə yumşaq eniş edəcək.
Ay səthində astronavtlar elmi tapşırıqları yerinə yetirmək və nümunələr toplamaq üçün rover (çərçivəli avtomobil) idarə edəcəklər. Tapşırıqlarını tamamladıqdan sonra eniş moduluna qayıdacaq, daha sonra Ay orbitində gözləyən kosmik gəmiyə geri dönəcəklər. Son mərhələdə astronavtlar nümunələri kosmik gəminin içərisinə daşıyacaq və kosmik gəmi heyəti Yerə qaytaracaq.