Son araşdırmalar göstərir ki, meqapolisin gur küçələrindəki çirklənmiş hava Ay tozundan daha toksikdir. Sidney Texnologiya Universitetinin təbiət elmləri üzrə fəxri professoru Brian Oliver bu nəticələrin insanın Aya qayıtmasının təhlükəsiz olduğunu təsdiqlədiyini bildirib. Lakin Ay tozu ilə tənəffüs etmək müəyyən qıcıqlanmalara səbəb ola bilər. Bu, Apollo-17 missiyası zamanı astronavtlardan birinin "Ay saman qızdırması" adlandırdığı vəziyyətlə bağlıdır.

Ay tozunun toksikliyi ilə bağlı narahatlıqlar ilk dəfə Apollo-17 missiyası çərçivəsində astronavtların Ay səthinə enişi zamanı ortaya çıxmışdı. Statik elektrik təsiri altında Ay tozu astronavtların skafandrlarına yapışmış və bir hissəsi eniş modulunun içərisinə keçmişdi. Astronavtlar bu toz ilə təmasda olduqda göz yanması, öskürək və boğaz ağrısı kimi əlamətlər yaşamışdılar. Bu əlamətlər Yer vaxtı ilə bir gün ərzində yox olmuşdu. Astronavt Harrison Schmitt həmin simptomları allergik reaksiyaya bənzədərək "Ay saman qızdırması" adını vermişdi.

Apollo-17 missiyasının Yerə qayıdışından sonra oxşar problemlər istifadə olunmuş skafandrlardan tozu çıxaran əməkdaşlarda da müşahidə olunmuşdu. Ay tozu ilə hər təmasdan sonra simptomlar daha da güclənmişdi. Lakin bu müşahidələr tamhüquqlu elmi tədqiqat xarakteri daşımırdı. Sidney Texnologiya Universitetinin tənəffüs araşdırmaları qrupunun aspirantı Michaela Smith bu çatışmazlığı aradan qaldırmaq məqsədilə Ay tozu ilə bağlı daha geniş araşdırmalar aparmağa qərar verdi. Əsl Ay tozuna çıxış məhdud olduğu üçün Smith onun imitatorları ilə təcrübələr aparıb. Ölçüsü 2.5 mikrondan kiçik olan hissəciklər o qədər balacadır ki, tənəffüs zamanı alt tənəffüs yollarında ilişib qala bilər.

Smith Ay tozunun imitatorlarını ağciyərin yuxarı və aşağı hissələrini təmsil edən bronxial və alveolyar hüceyrələrə tətbiq edib. Daha sonra eyni təcrübəni Sidneydəki gur bir küçədən götürülmüş hava nümunəsi ilə həyata keçirərək Ay tozu ilə Yer tozunun təsirini müqayisə edib. O müəyyən edib ki, Ay tozu hissəciklərinin qeyri-bərabər forması və kobud səthi ağciyərlərdə qıcıqlanma yaratsa da, onun təsiri yer atmosferindəki çirklənmiş hava ilə müqayisədə xeyli zəifdir. Smith-in nəticələri "Life Sciences in Space Research" jurnalında dərc edilib. Smith bildirib ki, Ay tozu tənəffüs yollarında qıcıqlanmaya səbəb ola bilər, lakin silikoz kimi uzunmüddətli xəstəliklər baxımından risk daşımır.

Michaela Smith-in araşdırması NASA-ya "Artemis-3" Ay missiyasının planlaşdırılmasında kömək edə bilər. Bu missiya çərçivəsində 1972-ci ildən bəri ilk dəfə insanların Ay səthinə enməsi nəzərdə tutulur. Daha əvvəl NASA skafandrların Ay eniş modulunun xaricində sabitlənməsi və modulun içərisinə xüsusi hava keçid sistemi vasitəsilə daxil olunması imkanını nəzərdən keçirirdi. Bu yanaşma Ay tozunun modulun içərisinə daxil olmasının qarşısını alır. Smith-in işi sayəsində Ay tozu problemi əvvəl güman edildiyi qədər ciddi olmaya bilər.