Plastik Tullantılar Dəniz Canlılarını Necə Təhlükəyə Atır?

Dəniz quşları, tısbağalar və dəniz məməlilərinin həyatını təhlükəyə atan plastik tullantılar alimlərin diqqət mərkəzindədir. ABŞ-da yerləşən Ocean Conservancy təşkilatının aparıcı araşdırmaçısı Dr Erin Murphy deyir: "Plastik çirklənməsi okean canlıları üçün mövcud təhlükə yaradır." Araşdırmada 10,000 dəniz heyvanının autopsiyası analiz edilib.

Plastik Miqdarının Ölümcül Təsiri

Araşdırma göstərir ki, bir dəniz quşu cəmi 23 plastik parçası udaraq 90% ölüm riski ilə üzləşir. Dəniz məməliləri üçün bu rəqəm 29-a çatır, tısbağalar isə təxminən 405 plastik parçası udduqda eyni təhlükə ilə üzləşir. Alimlər plastik tullantıların miqdarının ölümcül təsirini belə az miqdarda olmasına baxmayaraq, heyrətləndirici hesab edirlər. Məsələn, yumşaq plastiklərin həcmi futbol topundan az olsa belə, delfin üçün ölümcül ola bilər. Kiçik ölçülü kauçuk parçaları isə dəniz quşları üçün ciddi təhlükə yaradır.

Hansı Plastik Daha Təhlükəlidir?

Araşdırma nəticələri göstərir ki, plastik növü də ölümcüllük riskini artırır. Dəniz quşları üçün kauçuk ən təhlükəli plastikdir, dəniz məməliləri üçün yumşaq plastiklər və balıqçılıq tullantıları ən böyük riski yaradır. Tısbağalar isə həm sərt, həm də yumşaq plastiklərdən zərər görür.

İnsan Təsiri və Çıxış Yolları

Dr Murphy əlavə edir: "Plastik çirklənməsini effektiv şəkildə həll etmək üçün istehsalı azaltmalı, yığım və təkrar emalı yaxşılaşdırmalı, mövcud tullantıları təmizləməliyik." Araşdırma yalnız heyvanların mədəsindəki plastikləri analiz edib, kimyəvi təsirləri və plastiklə dolaşma hallarını araşdırmayıb. Bu isə əsl zərərin daha böyük olduğunu göstərir.

Ekosistemin Fəlakəti

Dəniz quşları plastik parçaları udur, tısbağalar plastik torbaları meduza ilə qarışdırır. Plastik tullantıların ekosistemə təsiri yalnız heyvanların ölüm riski ilə məhdudlaşmır, həm də dəniz həyatının balansını pozur. Alimlərin araşdırması, bu təhlükəni azaltmaq üçün qlobal səylərin vacibliyini bir daha vurğulayır.

Araşdırma "Proceedings of the National Academy of Sciences" jurnalında dərc edilib.