IBM-in Yeni İnnnovasiyası: Granite 4.0 Nano

IBM, süni intellekt sahəsində növbəti böyük addımı ataraq Granite 4.0 Nano modellərini təqdim etdi. 114 illik texnologiya nəhəngi, bu kiçik, lakin güclü modelləri ilə AI dünyasında yeni bir era açmaq niyyətindədir. Bu modellər yalnız 350 milyon ilə 1.5 milyard parametr arasında dəyişir və OpenAI, Anthropic və Google kimi böyük rəqiblərinin server əsaslı modellərindən xeyli kiçikdir.

Kiçik Ölçü və İnanılmaz Performans

Granite 4.0 Nano modelləri kiçik ölçülərinə baxmayaraq təsirli performans nümayiş etdirir. 350M versiyası 8–16 GB RAM olan müasir laptoplarda asanlıqla işləyə bilər. 1.5 milyard parametri olan modellər isə daha güclü GPU və ya CPU ilə də işləyə bilir, bu da kiçik və orta ölçülü cihazlarda istifadəni mümkün edir. Hətta ən kiçik model, müasir veb brauzerdə yerli olaraq işlədilə biləcək qədər effektivdir.

IBM-in məqsədi, böyük məlumat mərkəzlərində deyil, kənar cihazlarda, laptoplarda və yerli əməliyyatlarda istifadə üçün modellər hazırlamaqdır. Bu modellər yalnız kiçik olmaqla kifayətlənmir, həm də rəqabətə davamlı dizaynla hazırlanıb və daha böyük modelləri performans baxımından geridə qoyur.

Nə Yeniliklər Təqdim Edildi?

Granite 4.0 Nano ailəsi dörd yeni modeli əhatə edir:

• Granite-4.0-H-1B (~1.5 milyard parametr) – Hibrid-SSM arxitekturası
• Granite-4.0-H-350M (~350 milyon parametr) – Hibrid-SSM arxitekturası
• Granite-4.0-1B – Transformer əsaslı variant
• Granite-4.0-350M – Transformer əsaslı variant

H-seriyası modelləri hibrid vəziyyət məkan arxitekturası ilə dizayn edilib və aşağı gecikmə tələb edən kənar mühitlər üçün idealdır. Transformer variantları isə daha geniş uyğunluq təklif edir və hibrid arxitekturanın dəstəklənmədiyi hallarda istifadə üçün nəzərdə tutulub.

Nəticələr və İctimai Maraq

Granite 4.0 Nano modelləri benchmark testlərində üstün performans nümayiş etdirib:

• IFEval testində Granite-4.0-H-1B modeli 78.5 bal toplayaraq Qwen3-1.7B (73.1) və digər oxşar modelləri geridə qoyub.
• BFCLv3 testində Granite-4.0-1B modeli 54.8 bal toplayaraq ən yüksək nəticəyə nail olub.
• Təhlükəsizlik testlərində (SALAD və AttaQ) Granite modelləri 90%-dən yuxarı bal toplayıb.

Bu nəticələr göstərir ki, kiçik ölçü, performansda geridə qalmaq demək deyil — doğru arxitektura və təlim metodikası kiçik modellərin böyük potensiala sahib olmasına imkan yaradır.

Cəmiyyətin Reaksiyası

IBM-in Granite komandası Reddit üzərindən açıq mənbə icması ilə birbaşa əlaqə saxlayaraq sualları cavablandırıb. Gələcəkdə daha böyük Granite modellərinin hazırlanması, ətraflı təlim reseptlərinin paylaşılması və yeni alətlərin təqdim olunacağı barədə vədlər verilib. İstifadəçilər modellərin performansını yüksək qiymətləndirərək, onların sadəlik və effektivlik potensialını vurğulayıblar.

Yeni Dövrün Başlanğıcı

Granite 4.0 Nano modelləri süni intellekt dünyasında parametrlərin çoxluğu deyil, doğru ölçü və dizaynın üstünlük təşkil etdiyi yeni bir dövrün başlanğıcı ola bilər. IBM-in bu yeniliyi, yalnız texnoloji inkişaf deyil, həm də məlumat təhlükəsizliyi və əlçatanlıq baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır. Bu modellər, istənilən mühitdə işləmək, yerli məlumatları qorumaq və açıq mənbəli alətlər yaratmaq kimi tələbləri qarşılamağa hazırdır.