Dünya üzrə meşələrdə ildırımın yaratdığı təsirləri öyrənmək üçün yeni bir tədqiqat aparılıb. Münhen Texniki Universitetinin (TUM) alimləri ilk dəfə olaraq ildırımın meşə ekosistemlərinə təsirini qiymətləndirən bir kompüter modeli hazırlayıblar. Tədqiqat nəticələri göstərir ki, ildırımın təsiri əvvəlki hesablamalardan daha böyükdür. Araşdırmaya görə, ildırım hər il təxminən 320 milyon ağacın məhv olmasına səbəb olur. Bu rəqəmə ildırımın səbəb olduğu meşə yanğınlarında məhv olan ağaclar daxil edilmir.

"İldırım meşə ekosistemlərində vacib, lakin tez-tez nəzərə alınmayan bir pozucu amildir," deyə tədqiqatçılar "Global Change Biology" jurnalında dərc olunmuş məqalələrində vurğulayıblar. Alimlər müşahidə məlumatlarını və qlobal ildırım nümunələrini qlobal bitki örtüyü simulyasiyasına inteqrasiya edərək bu nəticələrə gəliblər. Modelin hesablamalarına görə, ildırımın təsiri nəticəsində məhv olan ağaclar bitki biomassa itkisinə illik 2,1%-dən 2,9%-ə qədər töhfə verir. Bitkilər fotosintez yolu ilə həyatları boyunca karbon qazını (CO2) udur, lakin öldükdən və çürüdükdən sonra əhəmiyyətli miqdarda CO2-ni yenidən atmosferə buraxırlar. Buna görə də, bu rəqəmlər Yer kürəsinin karbon dövranını daha yaxşı başa düşmək üçün çox vacibdir.

Araşdırmanın aparıcı müəllifi Andreas Krause belə deyib: "Birgə modelimiz vasitəsilə artıq ildırım vurması nəticəsində hər il nə qədər ağacın məhv olduğunu, həmçinin ən çox təsirlənən bölgələri müəyyən edə və bu məlumatların qlobal karbon saxlama və meşə strukturu üçün nə demək olduğunu qiymətləndirə bilirik." Tədqiqat göstərir ki, ildırımın səbəb olduğu ağac ölümləri nəticəsində çürüyən biomassa hər il 770 milyon ilə 1,09 milyard ton arasında karbon qazı emissiyasına səbəb olur. Bu rəqəm, ildırımın səbəb olduğu meşə yanğınlarında yanan bitkilərin hər il buraxdığı təxminən 1,26 milyard ton CO2 ilə müqayisə edilə bilər.

Alimlərin sözlərinə görə, əksər iqlim modelləri ildırım tezliyinin gələcək onilliklərdə artacağını proqnozlaşdırır. Hazırda ildırımın səbəb olduğu ağac ölümləri əsasən tropik bölgələrdə daha çox müşahidə olunur. Lakin modellər göstərir ki, ildırım tezliyi əsasən orta və yüksək en dairələrində artacaq. Bu, ildırımın mülayim və boreal meşələrdə də daha əhəmiyyətli bir faktor ola biləcəyini göstərir.

Tədqiqatçılar ekosistem modellərinin ildırımın səbəb olduğu ölümləri nəzərə almasının vacib olduğunu bildirirlər. Bu, bitki örtüyünün dinamikasını daha yaxşı proqnozlaşdırmağa kömək edə bilər. Maraqlıdır ki, bütün ağaclar ildırım vurduqdan sonra ölmür. Hətta bəzi ağac növləri ildırım vurmasından "faydalanır" və daha çox nəsil verir.