Alia: İspaniyanın Süni İntellekt Modeli

İspaniya hökuməti, yanvar ayında istifadəyə verilmiş Alia adlı milli süni intellekt modelinin yaradılması zamanı müəllif hüquqlarının pozulduğu iddialarına cavab axtarır. Modelin hazırlanması üçün internetdəki icazəsiz məzmunlardan istifadə edildiyi bildirilir. Bu barədə həll yolları tapmaq məqsədilə hökumət Norveç və Hollandiya kimi ölkələrin təcrübələrini öyrənir.

Müəlliflərə Kompensasiya Planları

Norveç hökuməti, milli süni intellekt modelləri üçün müəlliflərə illik ödənişlər etməyi nəzərdə tutan lisenziya sistemini qəbul edib. Ölkə, hər il 4 milyon avro dəyərində kompensasiya ödəməyi planlaşdırır. Digər tərəfdən, Hollandiya hökuməti 'revenue share' sistemi ilə müəlliflərə gəlirlərdən pay verməyi müzakirə edir. Bu sistem, süni intellekt modelinin ticari istifadəsindən əldə olunan gəlirlərə əsaslanır.

İspaniya Modeli və Təkliflər

İspaniya hökuməti, Alia modelinin yaradılması zamanı müəlliflərin əsərlərindən istifadə edildiyini etiraf edir. Bununla belə, hökumət bildirmişdir ki, layihə əsasən ictimai və rəsmi sənədlər üzərində qurulub. Cedro təşkilatı, Alia-nın təlim mərhələsi zamanı Common Crawl adlı açıq məzmun bazasından istifadə edilməsinə qarşı çıxaraq, müəlliflərin hüquqlarının qorunmasını tələb edib.

Alia, 10 milyon avro dəyərində maliyyələşdirilən bir layihə olaraq istifadəçilərə açıqdır və müxtəlif dillərdə işləmə qabiliyyətinə malikdir. Bu xüsusiyyətlər onu digər beynəlxalq süni intellekt modellərindən fərqləndirir.

Ekspertlər və İnsan Təsiri

Cedro təşkilatının baş direktoru Jorge Corrales, əvvəlki hökumətin müəlliflərə cəmi 2 milyon avro ödəmək təklifi ilə çıxış etdiyini, lakin bunun rədd edildiyini qeyd edir. O, texnologiya gigantlarının da müəlliflərdən icazəsiz istifadə etdiyini vurğulayır.

Norveç və Hollandiya modellərinin uğurlu tətbiqi müəlliflərin hüquqlarının müdafiə edilməsində yeni standartlar yarada bilər. Bu, yalnız texnologiya ilə deyil, həm də insan hüquqları ilə bağlı müzakirələri dərinləşdirir.

Nəticələr

Müəllif hüquqlarının qorunması, süni intellekt texnologiyalarının gələcək inkişafında vacib bir addım hesab edilir. İspaniya hökuməti, bu məsələni həll etmək üçün beynəlxalq təcrübələrdən öyrənərək müəlliflərə daha ədalətli yanaşma yolları tapmağa çalışır.