James Webb: Qeyri-adi limon formalı ekzoplanet kəşfi elm dünyasını heyrətləndirdi

Limon Formalı Planet: PSR J2322-2650b

Astronomlar James Webb Kosmik Teleskopu vasitəsilə qeyri-adi bir ekzoplanet aşkarlayıblar. PSR J2322-2650b adlanan bu planet, həm forması, həm də atmosferi ilə alimləri çaşdırıb. Planetin kəşfi, ekzoplanetlərin formalaşması ilə bağlı mövcud nəzəriyyələrə meydan oxuyur.

Qeyri-adi Atmosfer və Formalaşma

PSR J2322-2650b, ölü bir ulduz olan pulsarın ətrafında dövr edir. Pulsar, güclü radiasiya jetləri ilə ətrafını 'kosmik mayak' kimi işıqlandırır. Planetin limon formasında olması, pulsarın güclü cazibə qüvvəsinin yaratdığı dalğalanma təsirlərindən qaynaqlanır. Alimlər planetin atmosferini araşdırarkən, karbon və heliumun üstünlük təşkil etdiyini, hətta karbon hissəciklərinin almaz şəklində yağış kimi düşdüyünü müəyyən ediblər.

Alimlərin Reaksiyası

Carnegie Yer və Planet Laboratoriyasından Peter Gao bu kəşfi belə şərh edib: 'Bu tamamilə gözlənilməz idi. Məlumatları analiz etdikdə, hamımızın reaksiyası “Bu nədir belə?” oldu.'

Planetin Xüsusiyyətləri

PSR J2322-2650b, pulsara çox yaxın məsafədə - təxminən 1.6 milyon kilometr - yerləşir və hər 8 saatda bir dövr edir. Planetin gün tərəfi 2040°C, gecə tərəfi isə 650°C temperaturdadır. Bu fərqlər, planetin atmosferində oksigen və azotun demək olar ki, olmaması ilə izah olunur.

Sirli Formalaşma Prosesi

Stanford Universitetindən Roger Romani, planetin formalaşma mexanizmi haqqında bunları deyib: 'Karbon və oksigen qarışığı kristallaşaraq üst səthə çıxır, lakin oksigen və azotun olmaması bu prosesi tam sirli edir.' Alimlər hələ də planetin necə formalaşdığına dair dəqiq cavab tapa bilməyiblər.

İnsanlıq Üçün Əhəmiyyəti

Bu kəşf, planetlərin formalaşması və atmosferləri haqqında mövcud nəzəriyyələri yenidən nəzərdən keçirmək üçün mühüm addımdır. PSR J2322-2650b, kosmosun qeyri-adi və gözlənilməz təbiətini bir daha sübut edir. Alimlər, bu sirli planetin daha dərindən araşdırılmasının, kosmik elmə yeni üfüqlər açacağını düşünürlər.