Giriş

NASA-nın Goddard Kosmos Uçuş Mərkəzi və Amerika Katolik Universitetindən Martin Cordinerin rəhbərlik etdiyi araşdırma nəticəsində James Webb Kosmik Teleskopu (JWST) tərəfindən 3I/ATLAS kometinin qaz buludunun (koma) tərkibi araşdırılıb. Komanın əsasən karbon qazından (CO2) ibarət olduğu müəyyən edilib. Bu interstellar ziyarətçi iyul ayında kəşf edilmiş və oktyabr ayında Günəşə ən yaxın nöqtəsinə çatacaq.

Əsas Faktlar

JWST-in NIRSpec infraqırmızı kamerası vasitəsilə avqustun 6-da aparılan müşahidələr zamanı komet Günəşdən 3.32 Astronomik Vahid (AU) məsafədə idi. Araşdırma göstərib ki, komanın tərkibində su, karbon monoksid (CO) və karbonil sulfid mövcuddur. Karbon qazının suya nisbəti 8:1-dir ki, bu, standart göstəricilərdən altı dəfə yüksəkdir. Karbon monoksidin suya nisbəti isə 1.4 olaraq əvvəlki müşahidələrə uyğundur.

Ətraflı Təfərrüatlar

Komada su və toz hissəciklərinin mövcudluğu təsdiqlənib. Xüsusilə, Günəşə tərəf olan hissədə toz konsentrasiyasının daha yüksək olduğu müşahidə edilib. Bu, Günəşin istiliyi ilə daha çox qaz çıxmasının tipik göstəricisidir. Karbonun izotopları - Karbon-12 və Karbon-13 nisbətləri Yer üzündəki ilə oxşardır. Bu, materialın oxşar karbon mühitində əmələ gəldiyini göstərir.

Fərziyyələr və Nəticələr

Araşdırma karbon qazı ilə su nisbətindəki fərqin mümkün səbəblərini irəli sürüb. Bunlar arasında kometin ulduz sistemində yüksək ultrabənövşəyi radiasiyaya məruz qalması və ya CO2 buz xəttindən kənarda formalaşması yer alır. Həmçinin, Günəş istiliyinin nüvəyə təsiri ilə bağlı fərziyyələr mövcuddur. Əgər nüvənin istilənməsi çətin olsa, karbon qazı suya nisbətən daha aşağı ərimə nöqtəsinə malik olduğu üçün əvvəlcə buxarlanır.

Nadir Fenomenin Əhəmiyyəti

3I/ATLAS kometi indiyədək təsdiqlənən üçüncü interstellar ziyarətçidir. Birinci ziyarətçi 'Oumuamua koması olmadığı üçün onun spektrini müşahidə etmək mümkün olmayıb. İkinci ziyarətçi 2I/Borisov isə karbon monoksid və su nisbətində daha yüksək göstəricilərə malik idi. Bu, hər interstellar ziyarətçinin yeni anlayışlar təqdim etdiyini sübut edir.

Gələcək Müşahidələr

Astronomların kometi müşahidə etmək üçün yalnız bir neçə həftəsi qalıb. Oktyabr ayında Günəşə ən yaxın nöqtəsinə çatdıqdan sonra komet görünməz olacaq, lakin dekabr ayında yenidən görünəcək. Bu zaman komet artıq sistemimizi tərk etmək üzrə olacaq. Astronomlar bu nadir fenomeni araşdırmaq üçün əlavə müşahidələr aparmağa davam edəcəklər. Bu, kometlərin tərkibi və mənşəyi haqqında yeni anlayışlar yarada bilər.