Giriş

SISSA (Triestdə yerləşən Beynəlxalq Təkmil Tədqiqatlar Məktəbi) və bir neçə nüfuzlu universitetlərin tədqiqatçıları kainatın ilkin maqnit sahələrini araşdıraraq onların gücünün soyuducu maqnitindən milyard dəfə zəif olduğunu müəyyən edib. Bu zəifliyə baxmayaraq, maqnit sahələrinin izi hələ də kosmik şəbəkədə mövcuddur.

Araşdırmanın Əsas Məlumatları

Araşdırma, 250000-dən çox kompüter simulyasiyasına əsaslanaraq, ilkin maqnit sahələrinin gücünü təyin edib. Bu tədqiqatda Hertfordshire, Cambridge, Nottingham, Stanford və Potsdam universitetləri ilə birgə əməkdaşlıq edilib. Təcrübələr nəticəsində maqnit sahələrinin gücünün maksimum və mümkün dəyərləri müəyyən olunub.

Kosmik Şəbəkə və Maqnetizm

Kosmik şəbəkə, kainatda qalaktikaları birləşdirən filamentar strukturdur. SISSA-nın tədqiqatçıları Mak Paviçeviç və Matteo Viel qeyd edir ki, bu şəbəkənin maqnitləşməsi, xüsusilə qalaktikalardan uzaq, az sıxlıq olan bölgələrdə belə, hələ də sirr olaraq qalır. Onların hipotezi ilkin maqnit sahələrinin kainatın yaranma dövründə baş verən fiziki proseslərlə əlaqəli olmasını göstərir.

Simulyasiyalar və Nəticələr

Tədqiqatçılar, kompüter simulyasiyalarını müşahidə məlumatları ilə müqayisə edərək, kosmik şəbəkənin ilkin maqnit sahələrinin təsiri ilə daha uyumlu olduğunu təsdiqləyib. Standart kainat modeli, 0.2 nano-qaus gücündə çox zəif maqnit sahəsi ilə eksperimental məlumatlara daha yaxşı uyğun gəlir.

Yeni Üst Limitlər

Tədqiqatçılar, ilkin maqnit sahələrinin gücü üçün əvvəlki dəyərlərdən bir neçə dəfə aşağı olan yeni üst limitlər müəyyən edib. Bu nəticələr, kosmik mikrodalğalı fon və digər müstəqil məlumatlarla uyğundur.

Nəticələr və Perspektivlər

Bu dəlillər, ilkin maqnit sahələrinin təsirini daha yaxşı başa düşməyə kömək edir və ulduzların, qalaktikaların yaranma prosesini sürətləndirən kosmik şəbəkənin sıxlığını artırma potensialını göstərir. James Webb Kosmik Teleskopu ilə aparılacaq yeni müşahidələr bu nəticələri təsdiqləyə bilər.

Elmi İstinadlar

Tədqiqatın nəticələri "Physical Review Letters" jurnalında dərc olunub və daha ətraflı məlumat "arXiv" platformasında mövcuddur.

Mak Paviçeviç et al., "Constraints on Primordial Magnetic Fields from the Lyman-α Forest", Physical Review Letters (2025). DOI: 10.1103/77rd-vkpz arXiv: DOI: 10.48550/arxiv.2501.06299