Süni İntellekt və “Ölü İnternet” Nəzəriyyəsi

OpenAI şirkətinin baş direktoru Sam Altman, süni intellektin internetdə yaratdığı təsirlərdən narahatdır. O, xüsusilə “ölü internet” nəzəriyyəsini ciddi qəbul etməyə başlayıb. Bu nəzəriyyə, avtomatlaşdırılmış sistemlərin yaratdığı kontentin insan yaradıcılığını üstələyərək manipulyasiya və dezinformasiya risklərini artıracağını iddia edir. Altman öz narahatlığını Twitter-də belə ifadə edib: "Heç vaxt ‘ölü internet’ nəzəriyyəsini ciddi qəbul etməmişdim, amma indi çoxlu sayda süni intellektlə idarə olunan hesabların olduğunu görürəm."

Avtomatlaşdırılmış Kontentin Artan Təsiri

Süni intellektin yaratdığı kontentin artması sosial şəbəkələrdə də ciddi problemlərə səbəb olur. Avstraliyanın Yeni Cənubi Uels və Melburn Universitetlərindən olan tədqiqatçılar Jake Renzella və Vlada Rozova, süni intellektlə idarə olunan hesabların sosial şəbəkələrdə manipulyasiya və dezinformasiya yaymaq üçün istifadə edildiyini bildirirlər. Onların fikrincə, bu hesablar, real istifadəçilərə təsir göstərərək ictimai rəyin formalaşmasına mənfi təsir edir.

Elmi Araşdırmalar və Süni İntellektin Təsiri

Vermont Universiteti və Santa Fe İnstitutunun alimləri tərəfindən aparılan yeni bir araşdırma göstərir ki, məlumatların necə yayıldığını və viral hala gəldiyini anlamaq üçün "özünü gücləndirən kaskadlar" modeli tətbiq edilə bilər. Bu model, məlumatların yayılma prosesində mutasiya edərək daha geniş auditoriyaya çatmasını izah edir. Araşdırma həmçinin süni intellektin bu prosesi daha da sürətləndirə biləcəyinə işarə edir.

İstifadəçinin Məlumat Təhlükəsizliyi

Süni intellektin təsiri yalnız kontent yaratmaqla məhdudlaşmır. Seattle-da keçirilmiş USENIX təhlükəsizlik simpoziumunda təqdim edilən bir araşdırmada, istifadəçilərin sosial şəbəkələrdə necə təsir altına düşdüyü analiz edilib. Tədqiqatçılar "təsirə məruz qalma paradoksu" adlandırılan bir fenomeni ortaya qoyublar. Bu fenomenə görə, istifadəçilərin dostları, özlərindən daha çox təsirə məruz qalır və bu, sosial şəbəkələrdə manipulyasiya imkanlarını artırır.

Etik Süni İntellektin İnkişafı

Google DeepMind-ın rəhbərliyi ilə hazırlanan bir araşdırma, süni intellektin etik prinsiplərə uyğun inkişaf etdirilməsini tələb edir. Bu araşdırmada, süni intellektin istifadəçi maraqlarını qoruyaraq manipulyasiyaya yol verməməsi üçün bir sıra qaydalar hazırlanıb. Bu qaydalar arasında şəffaflıq, məsuliyyət və insan maraqlarını ön planda tutmaq əsas yer tutur.

Gələcək Perspektivlər

Aaron Harris, Sage şirkətinin texnologiya direktoru, süni intellektin məsuliyyətli və şəffaf şəkildə idarə olunmasının vacibliyini vurğulayır. Onun fikrincə, süni intellekt insan yaradıcılığını əvəz etməməli, əksinə, onu təkmilləşdirməlidir. Bu yanaşma internetin daha etibarlı və insana yönəlmiş olmasına kömək edə bilər.