Paradromics-in beyin implantı: Nitqi bərpa etmək üçün yeni ümid

Paradromics şirkəti bu gün ABŞ Qida və Dərman Administrasiyasından (FDA) beyin-kompüter interfeysi (BCI) üçün ilk uzunmüddətli klinik sınaq təsdiqini aldığını açıqladı. Bu texnologiya, danışmaq qabiliyyətini itirmiş şəxslərə nitqi bərpa etmək məqsədini daşıyır.

İlk implantlar gələn il tətbiq ediləcək

Paradromics-in baş direktoru Matt Angle bildirib ki, 2026-cı ilin əvvəlində iki könüllü üzərində cihaz implantasiya ediləcək. Bu şəxslər, nevroloji xəstəliklər və ya zədələr səbəbindən danışmaq qabiliyyətini itirmişdir. Sınaq iki əsas məqsədə yönəlib: cihazın təhlükəsizliyini təmin etmək və real vaxt nitqini bərpa etmək.

Texnologiyanın iş prinsipi

Paradromics-in BCI cihazı, təxminən 7.5 millimetr diametrində olan aktiv sahəyə malik platin-iridium elektrodlarla təchiz olunub. Bu elektrodlar beyin qabığının səthinə nüfuz edərək fərdi neyronlardan məlumatları qeyd edir. İnsanın sinir fəaliyyətini izləyən cihaz, nitq nümunələrini real vaxtda mətnə və ya əvvəlki səs yazılarına əsaslanan süni səsə çevirir.

Könüllülər necə iştirak edəcək?

İlk könüllülərdən hər birinin motor qabığında bir elektrod yerləşdiriləcək. Bu sahə dodaqlar, dil və qırtlağı idarə edir. Könüllülər, onlara təqdim olunan cümlələri təsəvvür edərək cihazı test edəcəklər. Paradromics komandası, bu təsəvvür edilmiş nitqlərin sinir nümunələrini öyrənərək onları mətnə və ya səsə çevirəcək.

Nitqin bərpası ilə yanaşı əlavə imkanlar

Bu klinik sınaq, həmçinin cihazın təsəvvür edilmiş əl hərəkətlərini aşkar edib kompüter kursorunu idarə etmə qabiliyyətini də yoxlayacaq. Əgər ilkin nəticələr müsbət olarsa, sınaq iştirakçıları iki kortikal implant alacaq, bu da siqnal zənginliyini artıracaq və beyinin digər sahələrinə çıxış imkanı yaradacaq.

Ekspert rəyləri və rəqabət

Paradromics-in bu addımı, Neuralink kimi digər şirkətlərlə rəqabət mühitini daha da gücləndirir. Neuralink, yüksək bant genişliyinə malik siqnalları əldə etmək üçün fərdi neyronlardan məlumat toplayan cihazlar üzərində çalışır. Digər tərəfdən, Synchron kimi şirkətlər də öz BCI sistemlərini inkişaf etdirir. Paradromics-in texnologiyası, nitqi bərpa etməklə həyat keyfiyyətini artırmağa yönəlib.

Niderlandın Utrext Universitet Tibb Mərkəzindən BCI araşdırmaçısı Mariska Vansteensel deyir: 'Bu, sahənin klinik tətbiqlərə doğru irəliləməsi üçün həyəcanverici bir addımdır. Tam implantasiya olunan sistemlər bu sahənin gələcəyidir.'

İnsan həyatı üçün təsiri

Bu cihaz, nitq qabiliyyətini itirmiş insanların həyatında inqilabi dəyişikliklər yarada bilər. Təsəvvür edin, bir insan öz düşüncələrini yenidən dünyaya çatdırmaq imkanı qazanır. Paradromics-in texnologiyası, yalnız bir tibbi yenilik deyil, həm də ünsiyyətin gücünü yenidən kəşf etməkdir.