Yeni bir araşdırma göstərir ki, rənglər insan beyinlərində eyni şəkildə təmsil olunur. Bu, rənglərin görmə prosesindəki universal təbiətini ortaya çıxarır. Araşdırma 8 sentyabr 2025-ci ildə Journal of Neuroscience jurnalında yayımlanmışdır.

Beyinlərdə Rənglərin Təmsil Olunması

Tübingen Universiteti və Max Planck İnstitutundan kognitiv neyroalimlər Andreas Bartels və Michael Bannert, fərqli rənglərin görmə ilə bağlı beyin hissələrində necə təmsil olunduğunu öyrənmək üçün bir araşdırma aparıblar. Onların məqsədi bu təmsilin fərqli insanlar arasında nə qədər oxşar olduğunu araşdırmaq idi.

Araşdırma zamanı funksional maqnit-rezonans görüntüləmə (fMRI) texnologiyasından istifadə edilib. 15 iştirakçının beyin fəaliyyətini izləyərək, müxtəlif rənglərin beyində necə təmsil olunduğunu göstərən bir xəritə yaradılıb. Bu xəritə, rənglərin insanlar arasında necə oxşar şəkildə göründüyünü nümayiş etdirib.

Süni İntellektin Rolu

Bartels və Bannert bu məlumatları bir süni intellekt aləti olan xətti klassifikator modelinə öyrədiblər. Model, ikinci bir iştirakçı qrupunun beyin fəaliyyətini analiz edərək hansı rəngləri gördüklərini uğurla təxmin edə bilib. Bu, beyindəki rəng təmsilinin universal olduğu fikrini daha da gücləndirib.

Bartels araşdırma ilə bağlı fikirlərini belə ifadə edib: “İndi bilirik ki, siz qırmızı, yaşıl və ya hər hansı bir rəng gördükdə, beyniniz mənim beynimlə çox oxşar şəkildə aktivləşir. Bu, fundamental olaraq yeni bir kəşfdir.”

Əhəmiyyəti

Bu araşdırma, rənglərin beyində təmsil olunması ilə bağlı əvvəllər cavabsız olan suallara işıq tutur. Filozoflar və neyroalimlər üçün uzun müddətdir mübahisəli olan “Mənim gördüyüm rəng eyni ilə sizin gördüyünüz rəngdirmi?” sualı bu tapıntılarla bir qədər aydınlıq qazanır.

Araşdırmanın nəticələri süni intellektin neyroalimlərə kömək edə biləcəyini göstərir. Bu, gələcəkdə görmə ilə bağlı daha geniş tədqiqatlar üçün əsas ola bilər.

Nəticə

Rənglərin beyində universal təmsil olunması, insan beyinlərinin vizual informasiyanı necə emal etdiyini daha yaxşı anlamaq üçün mühüm bir addım hesab edilir. Süni intellekt alətlərinin bu sahədəki tətbiqi, neyroalimlərin tədqiqatlarını daha da irəlilədə bilər.