Süni İntellekt
Rəqəmsal müharibələrin yeni cəbhələri
18
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsiz2025-ci ilin iyun ayında, 12-dən 13-nə keçən gecə İsrailin "Operation Rising Lion" adlı genişmiqyaslı hava hücumları ilə İranın nüvə, hərbi və mülki infrastrukturlarına qarşı hücumlar başladı. Bu hadisə İsrail və İran arasında "12 günlük müharibə" olaraq adlandırılan yüksək intensivlikli hərbi münaqişəyə səbəb oldu. Münaqişə zamanı bombardmanlar geniş miqyasda həyata keçirildi və yüzlərlə insan həyatını itirdi. ABŞ da bu münaqişəyə cəlb olundu.
İranın İnternet Bloklaması
Münaqişənin ən diqqətçəkən məqamlarından biri İranın öz internet infrastrukturunu bloklaması oldu. İsrailin kibermüharibə hücumlarını yavaşlatmaq məqsədilə İran milli internet və telefon xətlərini tamamilə dayandırdı. Bu addım ölkə daxilində informasiya mübadiləsini çətinləşdirdi, lakin strateji baxımdan hücumların qarşısını almağa kömək etdi.
Rəqəmsal Müharibələrin Təsirləri
Bu münaqişə rəqəmsal müharibələrin gələcəkdə necə formalaşacağını göstərdi. İnternet infrastrukturlarının hərbi münaqişələrdə hədəf alınması, müasir dövrdə texnologiyanın müharibələrdəki rolunun artdığını sübut edir. Həmçinin, bu münaqişə kibertəhlükəsizlik sahəsində yeni çağırışlar yaratdı. Dövlətlər öz sistemlərini qorumaq üçün daha güclü təhlükəsizlik tədbirləri görməyə məcbur oldular.
Beynəlxalq Reaksiyalar
Münaqişə beynəlxalq cəmiyyətdə ciddi narahatlıq yaratdı. Bir çox dövlətlər İsrail və İran arasında gərginliyin artmasından narahat oldu və diplomatik vasitələrlə münaqişənin həllinə çağırış etdilər. Lakin münaqişənin qısa müddətdə başa çatmasına baxmayaraq, onun uzunmüddətli təsirləri bölgədəki siyasi və iqtisadi sabitliyə təsir göstərdi.
Nəticə
İsrail və İran arasında baş verən "12 günlük müharibə" müasir dövrdə münaqişələrin yeni formalarını nümayiş etdirdi. Rəqəmsal müharibələr və kibertəhlükəsizlik məsələləri gələcəkdə daha böyük əhəmiyyət kəsb edəcək. Bu hadisə dövlətlərin texnologiyadan istifadə edərək strateji üstünlük əldə etməyə çalışdıqları bir dövrün başlanğıcını işarələyir.