Rusiyalı tədqiqatçılar nanohissəciklər və DNT molekulları arasında qarşılıqlı təsirləri izləmək üçün innovativ biosensor hazırlayıblar. Bu yeni texnologiya, həmçinin müxtəlif molekulların mövcudluğunu minimal miqdarlarda müəyyən etməyə imkan verir. Bu barədə Rusiya Mədəniyyət və Texnologiya İnstitutunun (MFTİ) Elmi Kommunikasiya Mərkəzi məlumat yayıb.

"Hazırda DNT-nin analizində mürəkkəb və bahalı metodlardan istifadə edilir. Bizim biosensorumuz isə bu prosesləri daha sürətli və əlçatan edir. Bu yenilik həm fundamental tədqiqatlarda, həm də müxtəlif xəstəliklərin ekspress-diaqnostikasında geniş tətbiq oluna bilər," - deyə MFTİ-nin kiçik elmi işçisi Yelena Komedçikova bildirib.

Tədqiqatçılar uzun müddətdir ki, "molekulyar mayaklar" adlanan "ağıllı" materiallar üzərində işləyirlər. Bu materiallar kiçik DNT molekullarını yüksək dəqiqliklə aşkar etmək qabiliyyətinə malikdir. Yeni biosensorun hazırlanması prosesi zamanı alimlər bu materialların nanohissəciklərin və DNT zəncirlərinin qarşılıqlı təsirlərini izləmək üçün də istifadə edilə biləcəyini müəyyən ediblər.

Hazırda bu cür tədqiqatlar üçün müxtəlif metodlardan, o cümlədən biosensor analizindən və flüoresans spektroskopiyasından istifadə olunur. Lakin bu yanaşmaların hər biri müəyyən məhdudiyyətlərə malikdir. Rusiyalı alimlər isə işıq interferensiyası fenomenindən istifadə edərək daha universal bir yanaşma təklif ediblər. Bu metod xüsusi işarələrə və ya xüsusi şərtlərə ehtiyac duymur.

Yeni biosensorun iş prinsipi belədir: tədqiq edilən molekullar və hissəciklər xüsusi bir qabın içindən keçir. Bu qabın dibində şəffaf bir plitə yerləşdirilib və onun üzərinə "ağıllı" material tətbiq edilib. Lazerlə işıqlandırma zamanı plitədən keçən işığın spektrində baş verən dəyişikliklər DNT zəncirlərinin və nanohissəciklərin qarşılıqlı təsirini müəyyən etməyə imkan verir. Bu metod molekulları və hissəcikləri çox kiçik konsentrasiyalarda aşkarlamağa və onların bir-birinə bağlanma sürətini qiymətləndirməyə şərait yaradır.

Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, bu yeni biosensor, yüksək duz tərkibli mühitlərdə olduğu kimi, fizioloji şərtlərə yaxın mühitlərdə də effektiv işləyir. Bu xüsusiyyət, alətin xəstəliklərin yüksək dəqiq diaqnostikası və terapiyası üçün nanohissəciklər və nanorobotlar hazırlamaq məqsədilə istifadəsini mümkün edir.