Hər 15 ildən bir baş verən bu nadir astronomik hadisə Saturn planetinin üzərində qaranlıq bir ləkənin yaranmasına səbəb olur və bu, teleskop vasitəsilə oktyabr ayına qədər müşahidə edilə bilər. Bu fenomenin astronomik və tamamilə təbii bir izahı var. Saturnun ən böyük peyki olan Titanın kölgəsi bəzən planetin üzərinə düşərək qaranlıq bir bölgə yaradır. Titanın böyük ölçüsü və Günəş işığının arxadan gəlməsi bu kölgənin teleskop və ya kosmik zondlar vasitəsilə görünməsinə imkan verir. Bu hadisə yalnız hər 15 ildən bir baş verir.

NASA-ya görə, Titan Saturnun ən böyük peykidir və Günəş sistemində əhəmiyyətli atmosferə malik olan yeganə peykdir. Həmçinin, Yer kürəsindən başqa, səthində maye maddələr olan tək yerdir. Titanın səthində buludlar, yağış, çaylar, göllər və metan və etan kimi maye karbohidrogenlərdən ibarət dənizlər mövcuddur.

Saturn isə Günəşdən altıncı və Günəş sistemindəki ikinci ən böyük planetdir. Əsasən hidrogen və heliumdan ibarət olan bu nəhəng kürə, halqa sistemi ilə məşhurdur. Saturnun halqaları çox mürəkkəb və möhtəşəmdir. Titanla yanaşı, Saturnun onlarla peyki mövcuddur; bunlardan biri də kraterlərlə zəngin olan Febe peykidir. 8 iyun 2023-cü il tarixinə qədər Saturnun orbitində 146 təsdiqlənmiş peyk olduğu bildirilmişdi və bir neçə yeni peyk isə Beynəlxalq Astronomiya İttifaqının (UAI) təsdiqini gözləyir.

Sky & Telescope adlı ixtisaslaşmış jurnalın verdiyi məlumata görə, Titan ən böyük ölçüsünə görə müşahidə etmək üçün ən əlverişlisidir. Çapı 5,150 km olan Titan Merkuri planetindən də böyükdür. Onun atmosferi əsasən azot və metandan ibarətdir və Yer atmosferindən 1,4 dəfə daha sıxdır.

Titanın gölləri ilə bağlı maraqlı bir fakt isə budur ki, əgər bir insan ekstremal soyuqdan qorunmaq üçün lazımi avadanlıqlarla təchiz olunsa və Titanın göllərindən birinə girsə, böyük bir sürprizlə qarşılaşar: bu gölləri təşkil edən maye metan suyun yalnız yarısı qədər sıxlığa malikdir. Bu o deməkdir ki, insan üzə bilməz və tez bir zamanda batardı.

Bu fenomeni müşahidə etmək üçün uyğun teleskop növü haqqında Sky & Telescope jurnalı belə izah edir: "21 sentyabr tarixindəki qarşıdurmada 2 sm-lik görünən diametrə malik olan bu hadisəni müşahidə etmək üçün ən azı 7,5 sm-lik teleskop və 200x və ya daha yüksək böyütmə tövsiyə olunur."

Amerika qitələrində yaşayan astronomiya həvəskarları bu fenomeni iyunun sonundan oktyabrın əvvəlinə qədər müşahidə edə bilərlər. Əksər keçidlərin gecə yarısından sonra baş verməsi gözlənilir. Kölgə fazası 6 oktyabrda sona çatsa da, Titanın Saturn üzərindən keçidini hər 16 gündə bir müşahidə etmək mümkün olacaq və bu keçidlər 25 yanvar 2026-cı ilə qədər davam edəcək.

Titanın Saturn üzərində kölgəsini müşahidə etmək üçün aşağıdakı tarixlər müəyyən edilmişdir:

• 2 iyul
• 18 iyul
• 3 avqust
• 19 avqust
• 4 sentyabr
• 20 sentyabr
• 6 oktyabr