Elm və Kosmos
Sovet İttifaqının SETI macərası: Yadplanetlilərə ilk ov necə başladı?
159
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizRadio Astronomiyanın Gücü
Soyuq müharibə dövründə radio astronomiya elmi sahəsində böyük dəyişikliklər baş verdi. Radar antenaları əvvəlcə hərbi məqsədlərlə istifadə edilirdi, lakin müharibədən sonra bu texnologiyalar sülh məqsədli araşdırmalara yönəldi. Sovet alimi İosif Şklovski radio dalğalarından istifadə edərək kosmosda hidrogen qazının hərəkətini və paylanmasını xəritələşdirməyə nail oldu. Bu kəşf radio astronomiyanın inkişafında əhəmiyyətli bir mərhələ idi.
SETI-nin Başlanğıcı
1960-cı illərdə Sovet İttifaqı və ABŞ kosmosda yadplanetli həyatın axtarışında ilk addımları atan ölkələr oldu. Sovet alimləri süni radio siqnallarını araşdıraraq yadplanetli həyatın mümkün izlərini tapmağa çalışırdılar. İosif Şklovski bu sahədə öncül rol oynadı və 1962-ci ildə 'Kainat, Həyat, Zəka' adlı məşhur kitabını nəşr etdi.
Venusa Mesaj: Simvolik Addım
1962-ci ildə Sovet İttifaqı Krımda yerləşən radar vasitəsilə Venusa radio siqnalları göndərdi. Mesajda 'Lenin', 'SSRİ' və 'mir' (dünya və sülh) sözləri yer alırdı. Bu eksperiment yadplanetlilərlə əlaqə qurmaq məqsədi daşımırdı, daha çox Sovet texnologiyasının gücünü nümayiş etdirmək üçün simvolik bir addım idi.
Beynəlxalq Əməkdaşlıq
1964-cü ildə Ermənistanın Byurakan Astrofizika Rəsədxanasında keçirilən konfransda Sovet alimləri süni radio siqnallarını araşdırmaq üçün təşkilatlanmış bir qrup yaratdılar. Bu qrup SETI-nin dövlət səviyyəsində idarə olunmasına şərait yaratdı. 1971-ci ildə Byurakanda beynəlxalq simpozium keçirildi. Bu tədbir Şərq və Qərb alimlərini bir araya gətirərək diplomatik uğur kimi yadda qaldı.
SETI-nin Mirası
SETI, radio astronomiyanın inkişafı ilə paralel olaraq kosmosda süni siqnalların axtarışını davam etdirir. Bu sahə həm elmi, həm də diplomatik baxımdan mühüm irs qoymuşdur. Alimlər bu gün də yadplanetli həyatın izlərini tapmaq üçün araşdırmalarını davam etdirirlər.
SETI-nin başlanğıcı Sovet İttifaqında bir neçə təşəbbüslə başladı, lakin beynəlxalq əməkdaşlıqla bu sahə genişlənərək davamlı bir elm sahəsinə çevrildi.