Süni İntellektlə Dizayn Edilən Anticisimlər: Yeni Dövrün Başlanğıcı

Elmi dünyada süni intellektin (SI) dərman dizaynında istifadəsi yeni bir mərhələyə qədəm qoyur. Keçən il ilk dəfə olaraq SI vasitəsilə tamamilə yeni anticisim molekulları hazırlanmışdı. Lakin bu dizaynlar kommersiya dərmanları qədər güclü deyildi. İndi isə alimlər bildirirlər ki, son bir ildə əldə edilən irəliləyişlər klinik sınaqlara başlamağa imkan yaradır.

Anticisim Dizaynında İnqilabi Addımlar

Son həftələrdə bir neçə tədqiqat qrupu, həm kommersiya SI alətləri, həm də açıq mənbəli modellərdən istifadə edərək dərman xüsusiyyətlərinə malik anticisimlər hazırladıqlarını açıqlayıb. Kaliforniya Universitetindən Chang Liu bu texnologiyanı belə təsvir edir: 'Bu, anticisim mühəndisliyində demokratikləşmə üçün güclü bir addımdır.'

Danimarka Texniki Universitetindən Timothy Jenkins isə əlavə edir: 'Bu irəliləyişlər klinik sınaqlara daha tez və daha çox dərman gətirəcək.'

Nanocisimlər: Sürətli və Dəqiq Dizayn

Adətən terapevtik anticisimlər müxtəlif molekulları test edərək hazırlanır. Lakin bu metod çox vaxt zəif bağlanma və ya səhv hədəfi tanıma ilə nəticələnir. Nabla Bio şirkətinin baş direktoru Surge Biswas deyir: 'Süni intellektin verdiyi vəd, atom səviyyəsində dəqiqlikdir.'

Son bir ildə AlphaFold kimi modellərin yenilənmiş versiyaları anticisimlərin elastik bölgələrini daha dəqiq modelləşdirə bilib. MIT-dən Gabriele Corso bu alətlərin nanocisim dizaynında böyük irəliləyişlər yaratdığını vurğulayır.

Tam Ölçülü Anticisimlər: Çətinliklərə Qarşı Mübarizə

Nanocisimlərdən əlavə, tam ölçülü anticisimlərin dizaynı da diqqət mərkəzindədir. Nabla və Chai Discovery kimi şirkətlər süni intellekt vasitəsilə 'dərman xüsusiyyətlərinə malik' anticisimlər hazırladıqlarını bildiriblər. Bu molekullar, xüsusilə G-proteinlə birləşən reseptorlar kimi çətin hədəfləri tanımaqda uğurlu olub.

Stanford Universiteti və Arc İnstitutu da yüksək effektivliklə nanocisim dizayn edən modellər hazırlayıb. Nobel mükafatlı bioloq David Bakerin rəhbərlik etdiyi komanda isə Nature jurnalında tam ölçülü anticisim dizaynında əhəmiyyətli irəliləyişlər haqqında məlumat yayıb.

İnsanlar Üçün Ümid və Yeni Perspektivlər

Bu texnologiyalar xəstəliklərə qarşı mübarizədə inqilabi dəyişikliklər vəd edir. Xərçəng, viral və bakterial infeksiyalar kimi bir çox xəstəliklərin müalicəsində daha dəqiq və təsirli dərmanların hazırlanması artıq mümkün görünür. Alimlərin dediyinə görə, süni intellekt vasitəsilə dizayn edilmiş molekulların klinik sınaqları yaxın gələcəkdə başlaya bilər.

Bu, həm elmi, həm də tibbi sahədə yeni bir dövrün başlanğıcıdır. İnsanların sağlamlığına təsir göstərəcək bu irəliləyişlər, dərman sənayesini tamamilə dəyişdirə bilər.