Süni intellektin dil anlayışı sahəsində yeni bir araşdırma, bu texnologiyanın necə inkişaf etdiyini daha yaxşı anlamağımıza kömək edir. İyulun 8-də 'Journal of Statistical Mechanics: Theory and Experiment' adlı elmi jurnalda dərc olunan araşdırma, süni intellekt sistemlərinin dil öyrənmə prosesindəki kəskin dəyişiklikləri araşdırıb.

Araşdırmaya görə, neyron şəbəkələri ilkin təlim mərhələsində cümlələri yalnız sözlərin mövqelərinə əsaslanaraq başa düşür. Məsələn, ingilis dilində mövzu adətən felin, fel isə obyektin qarşısında olur. 'Mary eats the apple' kimi sadə bir nümunə bu ardıcıllığı göstərir. Lakin təlim məlumatları müəyyən kritik həddi keçdikdən sonra, sistem tamamilə fərqli bir strategiyaya keçid edir: sözlərin mövqeyindən çox onların mənasına diqqət yetirməyə başlayır.

Harvard Universitetinin postdoktorantı və araşdırmanın baş müəllifi Hugo Cui bu dəyişikliyi fizika sahəsindəki 'faza keçidi' anlayışı ilə müqayisə edir. Fizikada faza keçidi, məsələn, suyun müəyyən temperatur və təzyiq şəraitində maye haldan qaz halına keçməsi kimi fiziki dəyişikliklərə aiddir. Neyron şəbəkələr də bir-biri ilə əlaqəli çox sayda 'neyron' adlanan düyündən ibarətdir və onların qarşılıqlı təsiri nəticəsində sistemin 'zəkası' formalaşır. Bu dəyişiklik statistika metodları ilə təsvir edilə bilər.

Araşdırma göstərir ki, süni intellekt modelləri kifayət qədər məlumatla təmin edildikdə, onların davranışı kəskin şəkildə dəyişir. Bu, AI modellərinin daha effektiv və təhlükəsiz olmasını təmin etmək üçün nəzəri baza yarada bilər. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, araşdırma sadələşdirilmiş modellər üzərində aparılsa da, bu tapıntılar daha mürəkkəb süni intellekt sistemlərinin iş prinsiplərini anlamağa kömək edə bilər.

Bu kəşf, süni intellektin inkişafını daha yaxşı istiqamətləndirmək, onun işini optimallaşdırmaq və potensial riskləri azaltmaq üçün mühüm addım hesab edilir. Gələcəkdə bu biliklərdən istifadə edərək, daha az enerji sərf edən, daha təhlükəsiz və daha güvənilir süni intellekt sistemləri yaratmaq mümkün ola bilər.

Araşdırma, Sissa Medialab tərəfindən dəstəklənən Hugo Cui, Freya Behrens, Florent Krzakala və Lenka Zdeborová tərəfindən aparılıb. Nəticələr həmçinin NeurIPS 2024 konfransının materiallarına daxil edilib.