Süni intellekt ALS xəstəliyinin müalicəsində inqilab yaratmağa hazırdır

ALS (amyotrofik lateral skleroz) xəstəliyi motor neyronlarının sıradan çıxması ilə xarakterizə olunur. Bu xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin əksəriyyəti üçün uzunmüddətli müalicə yoxdur. Hazırda dünyada 5000 nəfər MND (motor neyron xəstəlikləri) ilə yaşayır və onların 90%-i ALS-dən əziyyət çəkir.

Longitude Prize və məqsədləri

25 iyun 2025-ci ildə Longitude Prize on ALS rəsmən elan edildi. MND Association tərəfindən maliyyələşdirilən bu mükafat, süni intellektin ALS xəstəliyinin müalicəsi üçün dərman axtarışı sahəsindəki potensialını artırmağı hədəfləyir. Süni intellektin dərman axtarışında tətbiqi yüksək riskli və aşağı investisiyalı sahədir, lakin böyük dəyişikliklər üçün potensial yaradır.

Süni intellektin tibbdə tətbiqi

Süni intellekt artıq tibbi diaqnostikadan tutmuş dərman axtarışına qədər bir çox sahədə tətbiq edilir. Məsələn, Microsoft AI diaqnostika sahəsində həkimləri üstələyən nəticələr göstərmişdir. İngiltərənin Baş Naziri Keir Starmer isə süni intellektin NHS-də (Milli Səhiyyə Xidməti) effektivliyi artıraraq həkimlərin pasiyentlərlə daha çox vaxt keçirməsinə imkan yaratdığını vurğulamışdır.

ALS üçün məlumat bazasının əhəmiyyəti

Longitude Prize, ALS xəstələrinin məlumatlarını bir yerdə toplamaq və süni intellekt modelləri yaratmaq üçün geniş məlumat bazası yaradacaq. Bu məlumat bazası, dərman axtarışında sürəti artıracaq və yeni müalicə metodlarının tapılmasına kömək edəcək.

Mükafat mərhələləri

Longitude Prize on ALS dörd əsas mərhələdən ibarətdir:

• Aprel 2026: 20 komanda 100000 funt sterlinq "Discovery Awards" qazanacaq.
• May 2027: 10 komanda 200000 funt sterlinq əldə edərək dərman axtarışını kompüter modellərində test edəcək.
• Sentyabr 2028: 5 komanda 500000 funt sterlinq qazanaraq laboratoriya testləri keçirəcək.
• Yanvar 2031: Ən güclü müalicə potensialına malik hədəfi tapan komanda 1 milyon funt sterlinqlə mükafatlandırılacaq.

Ümid və gələcək perspektivlər

Longitude Prize on ALS, süni intellektin ALS müalicəsində inqilab yaradaraq xəstələr və onların ailələri üçün yeni ümidlər gətirəcəyini vəd edir. Bu təşəbbüs, ALS xəstəliyinə qarşı mübarizədə yeni bir dövrün başlanğıcı ola bilər.