San Juan, Puerto Rikoda keçirilən son konfransda "Həyatın Gələcəyi İnstitutu" (Future of Life Institute, FLI) süni intellektin (AI) potensialı ilə bağlı imkanlar və çətinliklərə dair açıq məktub yayımladı. Məktubda süni intellekt araşdırmalarının sürətlə irəlilədiyi və bunun cəmiyyətə təsirinin artacağı vurğulanır. Məktubda deyilir: "Süni intellektin təqdim etdiyi alətlər vasitəsilə insan zəkası genişləndikdə nələr əldə edə biləcəyimizi proqnozlaşdırmaq çətindir. Bununla belə, süni intellektin gətirdiyi potensial faydalar böyükdür, çünki sivilizasiyanın təqdim etdiyi hər şey insan zəkasının məhsuludur."

İnstitutun üzvləri süni intellekt sahəsindəki nailiyyətlərin artması, xüsusilə də avtonom robot texnologiyaları ilə kəsişdiyi nöqtələrdə, təhlükəsizlik məsələlərinə kifayət qədər diqqət yetirilmədiyini bildirirlər. Məktubda qeyd olunur ki, əgər biz öz-özünə öyrənən və ya proqramlaşan qərar qəbul edən maşınlar və robotlar dizayn edə bilsək, bu cihazların insan təlimatını, niyyətini və görmə qabiliyyətini yanlış başa düşməməsini necə təmin edə bilərik?

FLI-nin fikrincə, süni intellekt sahəsində araşdırma aparan bütün sektorların bir araya gələrək ortaq və məsuliyyətli bir vizyon üzərində işləməsi vaxtıdır. Məktubda deyilir: "İndiyə qədər süni intellekt sahəsi əsasən məqsəd baxımından neytral olan texnikalara diqqət yetirib. Biz tövsiyə edirik ki, getdikcə daha güclü süni intellekt sistemlərinin möhkəm və faydalı olmasını təmin etməyə yönəlmiş araşdırmalar genişləndirilsin: süni intellekt sistemlərimiz bizim istədiyimizi etməlidir."

Açıq məktubu minlərlə şəxs imzalayıb. İmza atanlar arasında tanınmış fizik Stephen Hawking (həmçinin İnstitutun Elmi Məsləhət Şurasının üzvüdür), Oksford Universitetinin "İnsanlığın Gələcəyi İnstitutu"nun direktoru filosof Nick Bostrom, robot texnologiyaları mütəxəssisləri Bill Bigge (Creative Robotics), Tony Prescott (Sheffield Robotics), Alan Winfield (Bristol Robotics Lab) və qlobal miqyasda alimlər, inkişafçılar, akademiklər, proqramçılar və sahibkarlar yer alır.

Eyni zamanda, İnstitut bir sıra süni intellekt layihələrini və müzakirə olunan etik aspektləri əhatə edən araşdırma prioritetləri siyahısını yayımlayıb. Siyahıda, məsələn, avtonom avtomobilin ölümcül qəza törətdiyi halda hüquqi məsuliyyətin necə görünəcəyi və ya silahlı dronların humanitar hüquqa əməl etmədiyi vaxtda hüquqi və mənəvi məsuliyyətin harada yerləşəcəyi kimi suallar yer alır.

İnstitutun məqsədi maşın-insan münasibətlərinin gələcəyi ilə bağlı bu vacib müzakirəyə bütün tərəfləri cəlb etməkdir. İnstitutun həmtəsisçisi Jaan Tallinn San Juan konfransında etdiyi təqdimatda ümid etdiyini bildirib ki, "Məktub süni intellekt təhlükəsizliyi və süni intellekt araşdırma icmaları arasında rəsmi əməkdaşlıq üçün təməl daşına çevriləcək."

"Həyatın Gələcəyi İnstitutu" 2014-cü ildə Skype həmtəsisçisi Jaan Tallinn və Tesla CEO-su Elon Musk tərəfindən yaradılıb. İnstitut Boston mərkəzli, qlobal və çoxsahəlidir.

Elon Musk 15 yanvar tarixində süni intellektin insanlıq üçün faydalı qalmasını təmin etmək üçün lazım olan araşdırmaları maliyyələşdirmək məqsədilə 10 milyon dollar ianə edəcəyini açıqlayıb.