Araşdırma süni intellekt vasitəsilə yaradılan elmi məqalələrin plagiyat yoxlamalarından keçərək elmi jurnallarda yayımlandığını göstərir. MedRxiv platformasında yayımlanan bir preprint 12 sentyabrda təqdim edilib və 4.5 il ərzində 112 jurnalda 400-dən çox təkrarlanan məqalənin yayımlandığını müəyyən edib. Bu məqalələrin çoxu ictimai səhiyyə məlumatlarına əsaslanır, lakin elmi dəyəri olmayan nəticələr təqdim edir.

Süni intellekt vasitəsilə təkrarlanan məqalələr

Tədqiqatçılar ABŞ-ın Milli Sağlamlıq və Qidalanma Araşdırma Sorğusundan (NHANES) alınan məlumatlara əsaslanan elmi işlər arasında təkrarlanan nümunələri araşdırıblar. NHANES, minlərlə insanın sağlamlıq, qidalanma və həyat tərzi ilə bağlı məlumatlarını ehtiva edən böyük açıq mənbə məlumat bazasıdır. Tədqiqatda, eyni dəyişən və sağlamlıq nəticəsi arasındakı əlaqəni test edən, lakin fərqli dövrlərdən və ya fərqli yaş və cins qruplarından məlumatları analiz edən təkrarlanan işlər aşkar edilib. PubMed indeksində aparılan axtarış 2021-ci ilin yanvarından 2025-ci ilin iyuluna qədər yayımlanmış 411 belə işin olduğunu göstərdi.

Süni intellektin rolu

Tədqiqatçılar OpenAI-nin ChatGPT və Google Gemini kimi süni intellekt alətlərindən istifadə edərək üç ən çox təkrarlanan məqaləni yenidən yazmağa çalışıblar. Süni intellektə məqalə məlumatları təqdim edildikdən sonra, bu alətlərdən plagiyat yoxlamalarından keçə biləcək yeni mətnlər yaratmaq tələb edilib. Nəticədə, süni intellekt vasitəsilə yaradılan məqalələr plagiyat yoxlama alətlərində problemli hesab edilməyəcək səviyyədə qiymətləndirildi. Lakin tədqiqatçılar bu mətnlərin redaktəsi üçün əlavə iki saatlıq iş tələb olunduğunu bildiriblər.

Elmi jurnalların qarşılaşdığı təhlükələr

Tədqiqatın müəllifləri xəbərdarlıq edirlər ki, süni intellekt vasitəsilə yaradılan bu cür məqalələr elmi ədəbiyyatın dəyərini azaldır və nəşrin keyfiyyətini təhlükə altına qoyur. Əgər bu məsələ həll edilməzsə, açıq mənbə məlumat bazalarından istifadə edərək daha çox təkrarlanan məqalələr yaradıla bilər. Bu, elmi jurnallar üçün ciddi problemlər yarada bilər.

Nəticə

Süni intellekt vasitəsilə yaradılan təkrarlanan elmi məqalələr elmi jurnalların keyfiyyət standartlarına və plagiyat yoxlamalarına qarşı ciddi problemlər yaradır. Bu, elmi ədəbiyyatın sağlamlığını təhlükə altına qoya bilər və gələcəkdə daha çox süni məqalənin yayımlanmasına səbəb ola bilər. Tədqiqatçılar bu məsələnin həll olunmasının vacibliyini vurğulayırlar.