Süni Zəkanın Vizual İnqilabı: Sosial şəbəkələrdə yayılan saxta fotolar və videolar

Saxta görüntülərin yeni erası

Sosial şəbəkələrdə yayılan saxta fotolar və videolar 2025-ci ildə tamamilə fərqli bir səviyyəyə çatıb. Artıq hər kəs süni intellekt vasitəsilə fotorealistik görüntülər yarada bilər. Bu, yalnız texnologiyanın inkişafı deyil, həm də cəmiyyətin informasiya mühitinə ciddi təsirlər yaradır.

Bir vaxtlar prezident Teodor Ruzveltin maral üzərində oturduğu saxta foto viral olmuşdu. Lakin o zaman bu şəkilləri asanlıqla tanımaq mümkün idi. İndi isə vəziyyət tamamilə dəyişib. Süni intellektin inkişafı ilə, hətta mütəxəssislər belə saxta görüntüləri tanımaqda çətinlik çəkirlər.

Mütəxəssislər belə səhv edir

2025-ci ildə süni intellektlə yaradılmış görüntülər o qədər inandırıcı olub ki, hətta bu sahədə təcrübəli mütəxəssislər belə səhvlər ediblər. Məsələn, TikTok, YouTube və Instagram platformalarında saxta görüntüləri ayırd etməyi öyrədən ekspert Ceremi Karrasko bir videonu saxta adlandırıb, lakin sonradan onun həqiqi olduğu ortaya çıxıb. Bu, reallıq və saxta arasında sərhədin nə qədər bulanıq olduğunu göstərir.

Saxta məzmunun maliyyə motivləri

Süni intellektlə yaradılan videoların arxasında maliyyə motivləri dayanır. Məsələn, yanğından xilas edilən ev heyvanları, buz altında qalmış heyvanların xilas edilməsi kimi qurama səhnələr milyonlarla baxış toplayır və məzmun yaradıcılarına gəlir gətirir. Amma bu videoların saxta olduğunu biləndə, onların təsiri tamamilə yox olur.

İnsanlar niyə aldadılır?

Bir çox insan saxta görüntülərə inanmağına görə özünü günahlandırır. Lakin müasir texnologiyalar o qədər inkişaf edib ki, hətta ən diqqətli insanlar belə aldana bilər. Google-un yeni Gemini sistemi görüntülərə vizual su nişanı əlavə etsə də, bu, bütün problemləri həll etmir. Çünki çoxsaylı süni intellekt platformaları mövcuddur və hamısını izləmək mümkün deyil.

Güclü şəxslər və dezinformasiya

Süni intellektin yaratdığı bu xaosdan bəzi güclü şəxslər də faydalanır. Məsələn, Donald Tramp dəfələrlə həqiqi hadisələri saxta adlandıraraq insanları çaşdırıb. O, BBC-nin onun dediklərini süni intellekt vasitəsilə dəyişdirdiyini iddia edib, lakin bu doğru deyil. Bu, "yalançı dividendi" adlanan fenomenə gətirib çıxarır: informasiya mühiti qarışıq olduqda, insanlar həqiqi olanı da yalan hesab edə bilərlər.

Süni gələcək?

Elon Mask isə gələcəyin tamamilə süni məzmunla dolu olacağını proqnozlaşdırır. O, insanların musiqi, video və digər məzmunları yalnız süni intellekt vasitəsilə istehlak edəcəyini düşünür. Maskın fikrincə, bu, insanların istəklərinə daha çox cavab verir. Lakin bu cür gələcəkdə reallıq və insanlıq necə qorunacaq?

Nəticə

Süni intellektin inkişafı informasiya mühitini tamamilə dəyişib. İnsanlar artıq reallıq və yalanı ayırd etməkdə çətinlik çəkir. Bu, yalnız texnoloji deyil, həm də sosial və etik problemlər yaradır. Gələcəkdə bu problemləri həll etmək üçün daha ciddi addımlar atılmalıdır.