Superkompüterlərin Rolu və Əhəmiyyəti

Superkompüterlər insan tərəfindən mümkün olmayan dərəcədə mürəkkəb hesablamaları yerinə yetirmək üçün yaradılıb. Onlar təkcə elmi araşdırmalar deyil, həm də sənaye və dövlət strategiyalarında əsas rol oynayır. Hazırda dünyanın ən güclü superkompüteri "El Capitan"dır. ABŞ-ın Milli Nüvə Təhlükəsizliyi İdarəsi və Lawrence Livermore Milli Laboratoriyası tərəfindən hazırlanan bu sistem, saniyədə 1,7 quintilyon əməliyyat yerinə yetirə bilir. Bu gücün miqyasını təsəvvür etmək üçün, bir insanın saniyədə bir əməliyyat etməsi ilə bu nəticəyə çatması 87 milyard il çəkərdi.

İtaliyanın Superkompüter Strategiyası

İtaliya qlobal superkompüter yarışında əhəmiyyətli mövqeyə malikdir. Ölkə, qlobal miqyasda dördüncü, Avropada isə Almaniyadan sonra ikinci yerdədir. İtaliyanın ən güclü superkompüteri "HPC6" adlanır və bu sistem Eni şirkətinə məxsusdur. O, dünya üzrə altıncı ən güclü superkompüterdir. Bundan əlavə, İtaliya, xüsusilə Bolonya şəhərində, "Cineca" vasitəsilə Avropanın ən böyük ictimai superkompüter infrastrukturuna sahibdir. Bu mərkəz süni intellekt və yüksək performanslı hesablamalar üçün mühüm platformadır.

Süni İntellekt və Superkompüterlər

Süni intellektin inkişafı superkompüterlərin gücü ilə sıx bağlıdır. Məsələn, "OpenAI"-nin "ChatGPT" kimi generativ süni intellekt modellərinin hazırlanması üçün yüksək performanslı GPU-lar və mürəkkəb alqoritmlər tələb olunur. Bu texnologiyalar olmadan süni intellekt nəzəriyyədən praktikaya keçə bilməzdi. Nvidia kimi şirkətlərin GPU-ları bu prosesin təməl daşıdır. Bununla belə, bu inkişaflar enerji istehlakını da artırır. Məsələn, tək bir superkompüter kabineti 700 kVt enerji istehlak edə bilər ki, bu da uzunmüddətli perspektivdə davamlı deyil.

Avropanın Yanaşması

Avropa, xüsusilə İtaliya, ictimai superkompüterlər vasitəsilə fərqli bir yanaşma sərgiləyir. Bolonyada yaradılan "AI Factory" layihəsi bu sahədə əhəmiyyətli bir addımdır. Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən bu təşəbbüs, kiçik və orta bizneslərə, həmçinin dövlət qurumlarına süni intellekt texnologiyalarını pulsuz təqdim etməyi hədəfləyir. Bu, Avropanın texnologiyaya daha demokratik yanaşmasının göstəricisidir.

Yeni Texnologiyalar və Gələcək Perspektivlər

Superkompüter texnologiyaları kvant kompüterləri ilə yeni bir mərhələyə qədəm qoyur. Bu sistemlər, mövcud superkompüterlərin illərlə yerinə yetirə biləcəyi hesablamaları bir neçə dəqiqə ərzində tamamlayacaq. İtaliya da bu sahədə fəal iştirak edir. Məsələn, Neapol, Roma və Florensiya kimi şəhərlər kvant texnologiyalarının inkişafı üçün əsas mərkəzlərə çevrilir.

Nobel mükafatı laureatı Giorgio Parisi belə deyir: "Komplekslik həmişə yeni problemlər yaradacaq. İnsanın öz sərhədlərini aşmaq istəyi heç vaxt dayanmayacaq." Buna görə də, superkompüter inkişafı dayanmadan davam edəcək.