İyulun 18-də səhər tezdən erkən saatlarda Saturnun ən böyük peyki Titanın kölgəsi planetin buludlu səthinə düşəcək. Bu nadir astronomik hadisə, hər 15 ildən bir baş verən və "halqa müstəvisi keçidi" adlanan xüsusi orbital düzülüş nəticəsində mümkün olur. Bu düzülüş Titanın orbitini və Saturnun məşhur halqalarını Yerə nisbətən kənardan görmə imkanı yaradır.

Hadisə zamanı Titanın böyük kölgəsi Saturnun səthində hərəkət edəcək. Hayden Planetariumunun təlimatçısı və mühazirəçisi Co Rao bu hadisəni təsvir edərək deyib: "Amatör astronomlar üçün Titanın kölgəsini görmək, iri və nadir balıq tutmağa bənzəyir. Bu, çox nadir baş verən bir mənzərədir və hətta təcrübəli göy müşahidəçiləri belə belə bir hadisəni izləməkdən həyəcanlanırlar."

Hadisə iyulun 18-də Bakı vaxtı ilə saat 07:00-da (GMT) başlayacaq. Saturnu cənub-şərq səmasında, Balıqlar bürcünün ulduzlarının altında parlaq bir ulduz kimi görmək mümkündür. ABŞ-dakı müşahidəçilər kölgə keçidinin ilk iki saatını yaxşı görə biləcəklər. Ancaq saat 12:05-də (GMT) Titanın kölgəsi Saturnun səthindən çıxdıqda, gün işığı mənzərəni zəiflədəcək.

Bu hadisəni müşahidə etmək üçün güclü teleskop tələb olunur. Titan və Saturn həmin vaxt Yerdən təxminən 1.36 milyard kilometr uzaqda olacaq. Co Rao bildirib ki, 8 düymlük teleskopla 200 dəfə böyütmə və ya 10 düymlük teleskopla 250 dəfə böyütmə Titanın kölgəsini görmək üçün kifayətdir. "Daha kiçik teleskoplar üçün isə maksimum böyütmə gücü 50 dəfə hər düymə uyğun hesablanmalıdır," deyə o əlavə edib.

İyulun 18-dən sonra daha beş Titan kölgə keçidi müşahidə ediləcək. Hər biri təxminən 16 gündən bir baş verəcək və ABŞ müşahidəçiləri üçün daha erkən saatlarda görünəcək. Növbəti keçid avqustun 3-də Bakı vaxtı ilə saat 06:25-də başlayacaq. Sonuncu müşahidə imkanı isə oktyabrın 6-da olacaq. Bu tarixdən sonra isə növbəti belə hadisə üçün 15 il gözləmək lazım gələcək.

NASA-nın Cassini kosmik aparatı Titanın kölgə keçidini 2009-cu ilin noyabr ayında müşahidə etmişdi. Cassini həmin vaxt Saturnun səthindən cəmi 2.1 milyon kilometr uzaqda idi. Cassini artıq Saturnun buludlarının altına daxil olub və missiyasını tamamlayıb. Amma amatör astronomlar bu həftə Titanın kölgə keçidini öz gözləri ilə görmək şansı əldə edəcəklər.

Planetar alim və NASA-nın Cassini missiyasının görüntü komandasının rəhbəri Kerolayn Porco deyib: "Cassini vasitəsilə Saturn sistemini görməyə öyrəşsək də, başqa bir planetdə baş verən böyük bir hadisəni öz gözlərimizlə izləmək həyəcanı hələ də qalır."

Bu nadir astronomik hadisəni qaçırmamaq üçün teleskoplarınızı hazır saxlayın və səmada Saturnu izləyin!