İş həftəsinin qısaldılması: Yeni iş modeli

Son illərdə iş həftəsinin qısaldılması ilə bağlı geniş miqyaslı araşdırmalar aparılır. Xüsusilə, 4 günlük iş həftəsi bir çox şirkət tərəfindən sınaqdan keçirilib və müsbət nəticələr əldə edilib. Böyük Britaniyanın Atom Bank-ı 430 işçisi üçün iş həftəsini 37.5 saatdan 34 saata endirərək əlavə bir gün istirahət imkanı yaradıbdır. Bu addım könüllü əsasda olsa da, şirkət səviyyəsində geniş tətbiq edilib.

Tədqiqatların nəticələri

2025-ci ilin iyul ayında "Nature" jurnalında dərc olunan bir araşdırma, iş günlərinin azaldılmasının işçilərin rifahını artırdığını və məhsuldarlığa mənfi təsir göstərmədiyini ortaya qoyub. Altı ölkədə keçirilən altı aylıq sınaq iş günlərinin azaldılması ilə yanma sindromunun azalmasını, iş məmnuniyyətinin artmasını və fiziki-psixi sağlamlıqda yaxşılaşmanı təsdiqləyib. İşçilər arasında bəzi hallarda stresin artdığı müşahidə olunsa da, ümumi nəticələr müsbət olub.

"Zoom" şirkətinin CEO-su Erik Yuan bu mövzuda bildirib: "Süni intellekt həyatımızı yaxşılaşdırırsa, niyə 5 gün işləməliyik? Bu dəyişiklik hər kəsin vaxtını azad edir."

Üç günlük iş həftəsinə doğru?

Yuan və Bill Qeyts kimi iş dünyasının liderləri süni intellektin inkişafı ilə iş həftəsinin daha da qısalacağına inanır. Nvidia-nın CEO-su Jensen Huang isə 4 günlük iş həftəsinin "ehtimal" olduğunu qeyd edir, lakin daha sıx iş mühitinin yarana biləcəyini vurğulayır.

Süni intellektin təsiri: İş yerlərinin dəyişməsi

Araşdırmalar göstərir ki, süni intellekt bəzi iş yerlərini azaldacaq, lakin yeni imkanlar da yaradacaq. "Stanford Digital Economy Lab"ın apardığı tədqiqat 22-25 yaş arası gənc işçilərin AI ilə əlaqəli sahələrdə iş imkanlarının 13% azaldığını təsdiqləyib. Daha təcrübəli işçilər isə bu prosesdən daha az təsirlənib.

Gələcəyə baxış

Qısaldılmış iş həftəsi ideyası real görünür, lakin bu, hər sahədə tətbiq edilə bilməz. Səhiyyə, fövqəladə xidmətlər və növbəli iş kimi sahələrdə qısaldılmış iş həftəsi çətinliklər yarada bilər. Üstəlik, uzunmüddətli təsirlər hələ də araşdırılma mərhələsindədir.

Nəticə

İş həftəsinin qısaldılması işçilərin rifahını artırsa da, bu modelin hər sahədə tətbiqi mümkün deyil. Süni intellekt və iş mədəniyyətindəki dəyişikliklər iş dünyasında yeni modellərin inkişafına təkan verir.