Elm və Kosmos

160 nəfərin kosmosda dəfn arzusu suya düşdü: Nyx kapsulu okeana çırpıldı

1
Link kopyalandı

1

15.07.2025, 11:25

Süni İntellekt

Oxumaq vaxt alır?

Məqalələri dinləyə bilərsiz
Almaniyanın "The Exploration Company" (TEC) startapı tərəfindən həyata keçirilən "Mission Possible" proqramı çərçivəsində Nyx adlı kosmik kapsul 23 iyun 2025-ci ildə SpaceX ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Vandenberq Kosmik Qüvvələr Bazası (ABŞ) üzərindən orbitə buraxıldı. Ancaq bir gün sonra, 24 iyun tarixində atmosferə uğurla yenidən daxil olmasına baxmayaraq, kapsulun eniş paraşütləri açılmadığı üçün Sakit Okeana çırpıldı. Bu qəza zamanı kapsulda daşınan yüklər, o cümlədən insan qalıqları və kannabis bitki nümunələri, itirildi. "Mission Possible" layihəsi çərçivəsində Nyx kapsulu TEC-in son dörd il ərzində orbitə çatdırdığı ikinci kosmik aparatı hesab olunur. Kapsula daxilindəki kannabis bitki nümunələri "Martian Grow" adlı açıq mənbəli vətəndaş elmi layihəsinin bir hissəsi idi. Bu layihə mikroqravitasiya şəraitində bitki toxumlarının cücərmə və dözümlülük xüsusiyyətlərini araşdırmaq məqsədi daşıyırdı. Layihə, qeyri-yer mühitlərində həyatın davamlılığına dair elmi məlumatlar əldə etməyi hədəfləyir. Kapsuldakı insan qalıqları isə çox fərqli bir məqsədə xidmət edirdi: sevilən şəxslərin xatirəsini kosmosda əbədiləşdirmək. Texasda yerləşən Celestis şirkəti tərəfindən təmin edilən kül nümunələri 160-dan çox mərhuma aid idi. Bu, Celestis şirkətinin kosmik yükünü itirdiyi ilk hadisə deyil; 2023-cü ildə NASA-nın keçmiş astronavtının külünü daşıyan raket Yeni Meksiko üzərində partlamışdı. TEC və Celestis hadisəyə görə müştərilərindən üzr istəyib. "The Exploration Company" tərəfindən yayımlanan açıqlamada belə qeyd olunub: "Biz müştərilərimizə etibar etdikləri yüklərin itirilməsi ilə bağlı üzr istəyirik. Komandalarımıza göstərdikləri səylərə və uğur əldə etmək üçün sərf etdikləri fədakarlığa görə təşəkkür edirik. Bu qismən uğur həm ambisiyalarımızı, həm də innovasiya risklərini əks etdirir. Dünən əldə edilən texniki nailiyyətlər və davam edən araşdırmamızdan çıxarılacaq dərslər əsasında növbəti uçuşa hazırlaşacağıq." TEC-in təsisçisi və baş direktoru Hélène Huby də itirilmiş yükə görə üzr istəyərək, missiyanın kosmik texnologiya sahəsinə müsbət təsir göstərəcəyini vurğulayıb. "Biz tam uğur gözləyirdik, amma qismən uğur tez-tez risk alan və dünyanı müsbət şəkildə dəyişdirmək üçün sərhədləri aşanların yolunda olur," o, press-relizdə qeyd edib. Kapsulun eniş paraşütlərinin niyə açılmadığı ilə bağlı araşdırmalar davam edir. TEC-in açıqlamasına görə, bu paraşüt sistemi SpaceX-in Dragon kapsulunda daha öncə istifadə olunmuşdu, lakin Nyx kapsulu üçün sistemin tam sınaqdan keçirilmədiyi bildirilib. Şirkət bu riskin daha aşağı xərclər, inkişaf müddətinin qısaldılması və hər uçuşla kosmik aparatın daha yaxşı anlaşılmasını təmin etdiyini vurğulayıb. Hélène Huby missiyanın davam edəcəyini və bu uğursuzluğun gələcək uçuşların təkmilləşdirilməsinə töhfə verəcəyini bildirib: "Biz yolumuza davam edirik və bu öyrənilmiş dərsləri növbəti aparatımızda tətbiq etməyə hazırıq. Missiya Possible-dən öyrənərək irəliləyəcəyik. Komandamızın göstərdiyi həmrəylik, dözümlülük və uğur üçün sədaqətinə görə dərin minnətdarlığımı bildirirəm."
1
Link kopyalandı

Bir istifadəçi, ChatGPT-ni kalkulyatorda işə salmağı bacarıb! (VİDEO)

0:00 / 0:00