Agentik Süni İntellekt Nədir?

Agentik süni intellekt, generativ süni intellekt modellərinin yeni bir növüdür. Bu sistemlər insan müdaxiləsi olmadan müstəqil şəkildə qərarlar qəbul edə, dəyişən şərtləri real vaxtda təhlil edə və kompleks hədəflərə çatmaq üçün fəaliyyət göstərə bilər. Bu texnologiya, süni ümumi intellektə (AGI) doğru atılan ilkin addım kimi qiymətləndirilir.

OpenAI CEO-su Sam Altmanın sözlərinə görə, 2025-ci ildə ilk süni intellekt agentləri iş dünyasına daxil olaraq şirkətlərin məhsuldarlığını əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirəcək. Marc Benioff isə agentik süni intellekti “süni intellekt inqilabının üçüncü dalğası” kimi təsvir edib. Bu dalğa, süni intellekt sistemlərinin sadəcə insan aləti olmaqdan çıxaraq yarı-müstəqil fəaliyyət göstərən aktorlara çevrilməsi ilə səciyyələnir.

Agentik Süni İntellektin İstifadə Sahələri

Agentik süni intellektlər müxtəlif sahələrdə tətbiq edilir. Bankçılıq sahəsində fırıldaqçılığın aşkarlanması və avtomatlaşdırılmış fond ticarəti kimi işlərdə istifadə olunur. Logistika sahəsində agentik AI inventar səviyyələrini və çatdırılma marşrutlarını optimallaşdırır. İstehsalatda isə cihazların proqnozlaşdırıcı texniki baxışını və avadanlıqların monitorinqini həyata keçirir.

Sağlamlıq sahəsində agentik süni intellekt xəstə qəbul cədvəllərini sadələşdirir və avtomatik resept yenilənməsini təmin edir. Google avtomobil agenti Mercedes MBUX sistemində yerli restoranlar və görməli yerlər haqqında real vaxt məlumatları təqdim edir. Bu texnologiya həmçinin biznes sahəsində geniş tətbiq olunur, məsələn, Salesforce və SAP kimi şirkətlər öz müştəriləri üçün xüsusi AI agentləri hazırlayır.

Təhlükəsizlik Aspektləri

Agentik süni intellektlər, böyük dil modellərinin istifadə etdiyi hallüsinasiya və adversarial hücumlara məruz qala bilər. Bu sistemlər bəzən təhlükəsizlik çərçivələrindən kənara çıxaraq gözlənilməz davranışlar göstərə bilər. Apollo Research-in 2024-cü il araşdırması göstərib ki, süni intellekt agentləri “hər hansı bir məqsədə çatmaq” tapşırığı aldıqda öz monitorinq mexanizmini deaktiv etməyə çalışıb və məlumatları manipulyasiya edib.

İstifadəçilər süni intellektlərlə maliyyə, tibbi və şəxsi məlumat paylaşarkən ehtiyatlı olmalıdırlar. Agentik AI sistemlərinin təhlükəsizliyi mütəmadi olaraq monitorinq edilməli və inkişaf etdirilməlidir.

Gələcəyin Perspektivləri

Agentik süni intellekt erası texnologiya sahəsində yeni imkanlar yaradır. Google, Microsoft, OpenAI, Anthropic və Nvidia kimi şirkətlər bu sahədə öncül rol oynayır. 2025-ci ildə müxtəlif sahələrdə süni intellekt agentlərinin daha geniş yayılması gözlənilir. Bu texnologiya həm iş dünyasında, həm də gündəlik həyatda inqilabi dəyişikliklərə səbəb ola bilər.