### Atapuerka: Avropanın İlk İnsanlarının Tarixi İzi Atapuerka, İspaniyanın şimal-qərbində, Burgos şəhəri yaxınlığında yerləşən unikal bir arxeoloji sahədir. Bu bölgə, insan növlərinin qədim izlərinin bir araya toplandığı və tarixin izlərini açdığı mühüm bir mərkəz olaraq tanınır. Son qırx ildə, hər yay yüzlərlə tədqiqatçı bu sahəyə gəlir və davamlı olaraq yeni kəşflər edilir. ### Pink: Qərbi Avropanın İlk İnsanı Atapuerkada yerləşən “Fil dərəsi” adlı məkanda mart ayında qədim bir fosil aşkar edilib. Bu fosil, Qərbi Avropanın ən qədim insan növü olan “Pink” adlandırılan prehuman fosilidir. Onun çənə sümüyü və zigomatik sümüyü Homo erectus ilə əlaqəli, lakin hələ tam olaraq təsnif edilməmiş yeni bir növə aid olduğu müəyyən edilib. Bu fosilin yaşı təxminən 1,1-1,4 milyon il arasında dəyişir. ### İnsan Növlərinin Ardıcıllığı Atapuerkada Pinkdən sonra Homo antecessor, müxtəlif neandertallar və Homo sapiens kimi növlər bu bölgədə yaşamışdır. Homo sapiens, Afrikadan Avropaya gələn və bu qədim Avropa insanlarından törəməyən növ olaraq tanınır. Maria Martinon-Torres, Burgosdakı İnsan Təkamülü üzrə Milli Tədqiqat Mərkəzinin direktoru və Atapuerka qazıntılarının həmsədri, bu bölgənin insan təkamülünün tam bir ensiklopediyası olduğunu ifadə edir. Bu arxeoloji sahə, yalnız insan növləri deyil, həm də faunanı, ekosistemi, iqlimi və mədəniyyəti təsvir etmək üçün mühüm məlumatlar təqdim edir. ### Atapuerkanın Arxeoloji Əhəmiyyəti Atapuerka, XIX əsrin sonlarında dəmir yolu inşası zamanı ortaya çıxan mağaralar vasitəsilə kəşf edilmişdir. Bu mağaralar, bir əsrdən çox müddət sonra alimlərin diqqətini cəlb etmişdir. Bu gün, bölgədəki qazıntılar müxtəlif növlərin və qədim dövrlərin izlərini açmaq üçün davam edir. ### Nəticə Atapuerka, Avropanın qədim insan tarixini araşdırmaq üçün unikal bir mərkəz olaraq qalır. Bu arxeoloji sahə, insan təkamülü və mədəniyyətinin müxtəlif aspektlərini anlamaq üçün vacib məlumatlar təqdim edir. Hər yeni kəşf, bu sahənin əhəmiyyətini daha da artırır.