Elm və Kosmos
Ayın Lava Borularını Yerdə Simulyasiya Edən Çin Tədqiqatları
1
1
Süni İntellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsiz
Çin Ayın gələcək tədqiqatları üçün mühüm bir addım ataraq, yeraltı Ay məkanının simulyasiyasını tamamlayıb. Tədqiqatçılar, ölkənin şimal-şərqində yerləşən Heilongjiang əyalətindəki Mudanjiang şəhərinin yaxınlığında, Jingbo Gölü ətrafındakı vulkanik lava mağarasında təcrübə sahəsi qurublar. Bu addım, Ay və Mars səthlərinin altında yerləşən lava boru sistemlərinin mövcudluğu ilə bağlı aparılan araşdırmalara cavab olaraq atılıb. Bu borular, həmin planetlərin sərt radiasiya mühitindən qorunmaq üçün potensial sığınacaq kimi nəzərdən keçirilir.
Pekin Universitetinin tədqiqatçısı Li Jiaqi, Çin Mərkəzi Televiziyasına (CCTV) verdiyi açıqlamada, "Jingbo Gölü ətrafındakı yeraltı vulkanik lava boruları, Ayın yeraltı məkanına ən çox bənzəyən mühitdir. Ümid edirəm ki, qabaqcıl tədqiqatlarımız Çin Ay tədqiqat proqramına töhfə verəcək," deyib.
Simulyasiya edilmiş Ay mühitində artıq eksperimental robotlar istifadə edilərək, avtonom tədqiqat və çoxfunksiyalı əməliyyatların sınaqları həyata keçirilir. Harbin Texnologiya İnstitutunun doktorantı Li Şianqlonq bildirib ki, "Ənənəvi Ay roverləri və tədqiqat robotları ilə müqayisədə bu robotların ətraf mühitə uyğunlaşma qabiliyyəti və elastikliyi daha güclüdür. Gələcəkdə Ayın yeraltı məkanlarını araşdırarkən daha dəqiq qavrama, qərar qəbul etmə və əməliyyat bacarıqlarına sahib ola bilərlər."
Tələbələr həmin bölgədə seysmometrlər quraşdıraraq, gələcək Ay təcrübələri üçün istinad məlumatları toplayıblar. Çinin 2026-cı ildə Ayın cənub qütbünə göndərilməsi planlaşdırılan Chang'e 7 missiyası, Ayın daxili quruluşunu öyrənmək və Yer cazibə qüvvələri ilə bağlı baş verən "ayın zəlzələlərini" (moonquakes) və səth temperaturunun dəyişmələrini tədqiq etmək üçün seysmometr daşıyacaq. Bundan əlavə, Çin 2030-cu illərdə Beynəlxalq Ay Tədqiqat Stansiyası (ILRS) qurmağı planlaşdırır.
1