Elm və Kosmos
Britaniyanın İlk Kosmos Zavodu Orbitdə Sınaq Uçuşuna Başladı
1
1
Süni İntellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsiz
Britaniyada ilk dəfə olaraq kosmosda istehsal üçün nəzərdə tutulmuş bir peyk orbitə buraxıldı. Kardiffdə yerləşən Space Forge startapı tərəfindən istehsal edilən və 'ForgeStar-1' adlanan bu peyk, çərşənbə axşamı Kaliforniyadakı Vandenberq Kosmik Qüvvələr Bazası vasitəsilə SpaceX-in Transporter-14 missiyası çərçivəsində orbitə göndərildi.
Bu missiya, Britaniyanın kosmosda yeni materialların istehsalı üçün ilk dəfə olaraq bir kosmik aparat göndərməsi ilə tarixə düşdü. Space Forge-un baş direktoru və həmtəsisçisi Coşua Vestern bu hadisəni "materiallar elmi və sənayesi üçün yeni bir dövrün başlanğıcı" kimi qiymətləndirdi.
"Biz Britaniyanın ilk istehsal peykini yığdıq və orbitə göndərdik. Bu, böyük bir texniki nailiyyətdir," deyə Vestern bildirib. "İndi isə növbəti addımı atırıq: kosmosda istehsal üçün uyğun mühit yarada biləcəyimizi sübut etmək."
Fırın ölçüsündə olan bu peyk kosmosun unikal şəraitindən – sıfır cazibə, ultra-soyuq temperatur və vakuum mühitindən istifadə edərək Yer üzündə istehsalı mümkün olmayan "supermateriallar" yaratmağı hədəfləyir. Vestern, bu texnologiyanı "sourdough starter" (maya başlanğıcı) ilə müqayisə edərək, kiçik lakin güclü bir bazanın daha böyük şeylərin böyüməsinə imkan verdiyini qeyd edib.
"Peyklərimiz kosmosun unikal şəraitindən istifadə edərək, Yer üzündə mümkün olmayan yüksək keyfiyyətli kiçik kristallar istehsal edir. Bu kristallar daha sonra Yerə qaytarıldıqda daha böyük kristalların böyüməsi üçün istifadə edilə bilər," deyə o, TNW-yə aprel ayında verdiyi müsahibədə bildirib.
Bu kristallar ultra-effektiv kompüter çiplərinin istehsalı üçün istifadə edilə bilər ki, bu da məlumat mərkəzlərindən telekommunikasiya şəbəkələrinə qədər bir çox sahədə tətbiq olunacaq. Space Forge bu texnologiyanın elektrikli avtomobillərin (EV) enerji doldurma vaxtını yarıya endirə biləcəyini iddia edir. Bundan əlavə, yeni metal ərintilərin və ya farmasevtik dərmanların istehsalı üçün də istifadə edilə bilər.
Lakin hələlik bu texnologiya tam sınaqdan keçirilməyib. Space Forge, ForgeStar-1 peykini dörd il ərzində hazırlayıb və bu missiya texnologiyanı təsdiqləmək məqsədi daşıyır. Şirkət, 2023-cü ildə baş verən uğursuzluqla üzləşmişdi; o zaman Virgin Orbit-in peyk buraxıcı sistemi texniki nasazlıq səbəbilə orbitə çata bilməmiş və yük məhv olmuşdu.
İndi isə ilk peykləri orbitdə olduğu üçün, şirkət kosmosda ilk dəfə material istehsal etməyi planlaşdırır. Lakin ForgeStar-1 peyki Yerə qaytarılmayacaq; sınaqlar tamamlandıqdan sonra qəsdən Yer atmosferində yandırılacaq. Şirkət, bu addımın peykin tamamilə dağılacağını sübut edəcəyini və gələcək missiyalar üçün vacib test məlumatları, telemetriya və təsdiq təmin edəcəyini bildirib.
Space Forge-un növbəti peyki olan ForgeStar-2, kosmosda material istehsalı ilə yanaşı, onları təhlükəsiz şəkildə Yerə qaytarmaq üçün nəzərdə tutulub. Şirkət, NATO İnnovasiya Fondu tərəfindən idarə edilən maliyyə raundunda 30 milyon dollar vəsait toplayaraq bu layihəni sürətləndirmək üçün resurs əldə edib.
1