Yer planetinin həyat üçün əlverişli bir dünya olması üçün milyardlarla faktor dəqiq uyğun gəlməli idi. Planetimiz düzgün ulduz tipinin düzgün məsafəsində yerləşir, isti və konvektiv nüvəsi qoruyucu maqnit sahəsi yaradır və erkən dövrlərdə üzvi molekullar və su ilə zənginləşdirilmişdir. Bu materiallar Yerin yaşayış üçün uyğunlaşmasında böyük rol oynamışdır. Əgər Günəş Sistemindəki qayalı və buzlu cisimlərin təsiri olmasaydı, Yer indiki vəziyyətində olmazdı. Bu vəziyyət ekzoplanetlər üçün də keçərlidir.

Yaşayış üçün əlverişli dünyaların axtarışı aşağı kütləli ulduzların ətrafında dövr edən Yerə bənzər planetlərə yönəlmişdir. Bu M-cırtdan ulduzlar olduqca yayğındır və bir çox qayalı planetlərə ev sahibliyi edir. Onların zəif parlaq olması səbəbilə yaşayış zonaları daha kiçikdir. M-cırtdanların yaşayış zonalarında yerləşən bir çox planet ulduzlarına o qədər yaxındır ki, onların fırlanması sinxronlaşmışdır (yəni bir tərəfi daima ulduza baxır). Bu baxımdan Yer bir istisnadır.

Sinxronlaşmış fırlanma ilə hərəkət edən planetlər fırlanmadıqları üçün iqlim modelləşdirilməsi baxımından maraqlı hədəflərdir. Ekzoplanetlər çox uzaqda yerləşir və astronomlar onların fırlanma sürətlərini və ya ox əyilmələrini dəqiq bilmir. Fırlanma sürəti günün uzunluğunu, ox əyilməsi isə fəsillərin mövcudluğunu müəyyən edir. Bu vacib məlumatlar olmadan, ekzoplanetin atmosferini və onun yaşayış potensialını tam anlamaq mümkün deyil. Sinxronlaşmış ekzoplanetlərə diqqət yetirməklə, alimlər bu məhdudiyyətdən yan keçə bilərlər.

Böyük Britaniyanın Lids Universitetinin Fizika və Astronomiya Məktəbinin tədqiqatçıları bu tip planetlərin atmosferlərinin buzlu cisimlərin təsiri ilə necə dəyişdiyini araşdırmaq istəyiblər. Onlar komet təsir modelləri və üçölçülü Yer sistemi modeli istifadə edərək, buzlu kometlərin təsirlərinin ekzoplanet atmosferini necə dəyişdirə biləcəyini öyrəniblər. Bu tədqiqatın nəticələri "Buzlu Komet Təsirlərinə Ekzoplanet Atmosferlərinin Cavabı. I. Sinxronlaşmış Ekzo-Yer" adlı məqalədə dərc olunub. Məqalənin əsas müəllifi Lids Universitetində astrofizika üzrə tədqiqatçı olan Feliks Sainsberi-Martinezdir.

Araşdırmada qeyd olunur ki, fərdi komet təsirləri, xüsusilə də böyük təsirlər, iqlimdə uzunmüddətli dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Tədqiqatçılar yazır: "Qayalı və buzlu cisimlərin təsirlərinin Günəş Sistemi obyektlərinin, o cümlədən Yerin yaşayış üçün uyğunlaşmasında əsas rol oynadığı düşünülür. Buna görə də, onların ekzoplanet sistemlərində də oxşar rol oynadığı ehtimal olunur." Onlar qeyd edirlər ki, buzlu komet təsiri atmosfer kimyasını, iqlimi və tərkibini dəyişdirərək, ekzoplanetin yaşayış potensialına təsir göstərə bilər.

Tədqiqat qrupu TRAPPIST-1e planetinə bənzər bir planetdə buzlu komet təsirlərini modelləşdirib. Bu ekzoplanet yaşayış zonasında yerləşdiyi və asan müşahidə olunduğu üçün tez-tez araşdırmalarda istifadə olunur. TRAPPIST-1e Yer planetindən bir qədər kiçik və az kütləlidir. Tədqiqatçılar, bu planetə "sənaye öncəsi atmosfer tərkibi və Yerə bənzər quru-dəniz bölgüsü" verərək modelləşdirmə aparıblar.

Nəticələr göstərib ki, hətta tək bir buzlu komet təsiri belə planetin iqliminə illərlə təsir edə bilər. Kometdən gələn suyun böyük hissəsi istilik buxarlanması səbəbindən yuxarı atmosferdə qalır. Aşağı atmosferdəki yüksək təzyiq suyun aşağı səviyyələrə enməsini çətinləşdirir. Bu, suyun yuxarı atmosferdə qalmasını təmin edir ki, bu da ekzoplanetlərin atmosferində suyun aşkar edilməsini asanlaşdırır.

Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, buzlu komet təsiri atmosferi istiləşdirir, lakin bu istiləşmə əsasən orta atmosferdə hiss olunur. Günəşə baxan tərəfdə su buxarı atmosferin qeyri-şəffaflığını artırır, lakin buxar atmosferdə qarışaraq planetin gecə tərəfində toplanır. Bu tərəfdə su buxarının istixana qazı kimi təsiri məhduddur.

Araşdırmada qeyd olunur ki, buzlu komet təsirlərindən yaranan bəzi dəyişikliklər qısa müddətlidir. Lakin bəzi uzunmüddətli dəyişikliklər, məsələn, atmosferin temperatur strukturunda çoxillik osillasiya dəyişiklikləri baş verə bilər. Bu dəyişikliklər planetin yaşayış potensialını formalaşdırmaqda əsas rol oynaya bilər.

Tədqiqatçılar, bu nəticələrin gələcəkdə ekzoplanetlərin atmosferlərində müşahidə edilə biləcəyini qeyd edirlər. Lakin belə təsirlərin müşahidə olunması üçün böyük şans tələb olunur. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, belə bir hadisə hər hansı bir planetdə təxminən hər 190,000 ildən bir baş verə bilər. Buna baxmayaraq, daha çox ekzoplanet kəşf etdikcə, belə bir təsiri müşahidə etmək şansı artır.

Gənc planet sistemlərində buzlu komet təsirlərinin daha çox olduğu ehtimal olunur. Bu təsirlər planetin taleyini müəyyən edə bilər. Alimlər qeyd edirlər ki, "təkrarlanmış və ya davam edən bombardman böyük və uzunmüddətli dəyişikliklərə səbəb ola bilər və hətta planetlərin yaşayış potensialını formalaşdırmaqda rol oynaya bilər." Gələcək tədqiqatlarda alimlər, buzlu təsirlərin dövr edən və gecə-gündüz tsiklləri olan ekzoplanetlərdə necə işlədiyini modelləşdirərək daha çox məlumat əldə etməyi planlaşdırırlar.