Yeni Texnologiya: Optoeksitonik Açar

Alimlər elektronikanın əsas məhdudiyyətini həll edən yeni bir texnologiya hazırlayıblar. Bu cihaz “optoeksitonik açar” adlanır və telefonlardan tutmuş kvant kompüterlərinə qədər otaq temperaturunda işləyə bilən yeni nəsil cihazların əsasını təşkil edə bilər.

Optoeksitonik açar adi elektron açar kimi işləyir, lakin elektrik yükündən fərqli olaraq neytral yüklü eksitonlardan istifadə edir. Eksitonlar atom daxilində bir elektronun “həyəcanlanması” ilə yaranır. Bu prosesdə elektron öz yerindən çıxır və müsbət yüklü boşluqla birləşərək neytral yüklü bir hissəcik yaradır. Neytral yüklü eksitonlar məlumat ötürərkən istilik istehsal etmir.

İşığın Gücü və Tədqiqatın Nəticələri

Bu araşdırma ilk dəfə eksitonlardan istifadə edərək mövcud fotonik açarların performansını üstələyən bir cihaz yaratmağı bacarıb. Tədqiqatın nəticələri 31 Avqust tarixində ACS Nano jurnalında dərc edilib.

Eksitonların neytral yükü onların adi elektron sistemlərində olduğu kimi elektrik gücü ilə idarə olunmasını qeyri-mümkün edir. Bunun əvəzinə alimlər fotonlardan istifadə edərək eksitonları bir xətt boyunca düzəldiblər. Bu prosesdə müəyyən sayda foton absorbe olunaraq eksitonların hərəkət etməsinə səbəb olub.

Tədqiqatın həmmüəllifi professor Mackillo Kira eksitonların “sehrli qalınlıq” adlanan bir səviyyəyə çatdıqda işığın dalğa xüsusiyyətlərinin onları hərəkət etdirə bildiyini təsdiqləyib. Bu nəticələr nəzəriyyəni təsdiqləyib və cihazın mövcud texnologiya ilə müqayisədə üstün performansa malik olduğunu sübut edib.

İstilik Problemini Həll Etmək

Elektron cihazların istilik istehsalı böyük bir texnologiya problemi hesab olunur. Eksitonik açarlar bu problemin həllinə yönəlib, cihazların ölçülərini kiçildərək performansı eksponent şəkildə artırmağa imkan verə bilər.

Professor Parag Deotore qeyd edib ki, bu texnologiya telefonların batareyalarının daha uzun müddət davam etməsini və kompüterlərin fan olmadan işləməsini təmin edə bilər. Bununla belə, bu açarların geniş miqyasda tətbiqi üçün yeni materialların tapılması və istehsal texnikalarının inkişaf etdirilməsi kimi çətinliklər mövcuddur.

Gələcəyin Perspektivləri

Tədqiqatçılar optoeksitonik açarların elektronikanın əsas problemlərini həll edəcəyinə inanırlar. Bu texnologiya, gələcəkdə kvant kompüterlərindən tutmuş məlumat mərkəzlərinə qədər bir çox sahədə inqilabi dəyişikliklərə səbəb ola bilər.

Bu texnologiyanın tam tətbiqi bir neçə onillik tələb etsə də, onun potensialı artıq elmi ictimaiyyətdə böyük maraq doğurub.