Yer kürəsinin atmosferi təxminən 10,000 kilometrə qədər uzanır və bu, onu beş əsas hissəyə bölməyə vadar edir. Bu hissələrdən biri, mezosfer, alimlərin diqqətini o qədər də çəkməyib, çünki orada nə sabit orbitdə yerləşmək, nə də təyyarə və ya hava şarları ilə qalmaq mümkündür. Harvard və Çikaqo Universitetlərinin tədqiqatçıları yeni bir araşdırmada, mezosferdə sabit sensor platformalarını yerləşdirmək üçün fotoforez adlı yeni bir uçuş mexanizmindən istifadə etməyi təklif ediblər. Mezosfer 50-85 km yüksəklikdə yerləşir və texniki olaraq “kosmos” hesab olunmur (Karman xəttindən aşağıda yerləşir). Bu təbəqə həm aşağıdakı hava şəraitindən, həm də yuxarıdakı günəş fırtınalarından təsirlənir. Bu, onu həm yerüstü, həm də yuxarı atmosferin reaksiyalarına təsir edən kritik bir interfeys səviyyəsinə çevirir. Bununla belə, mezosferdə sabit monitorinq avadanlıqlarını yerləşdirmək mümkün olmadığı üçün alimlər bu təbəqəni “cahillik təbəqəsi” adlandırıblar. Harvard və Çikaqo Universitetlərinin alimləri tərəfindən hazırlanan yeni bir tədqiqat bu problemi həll etmək məqsədi güdür. Fotoforez prosesi zamanı qaz molekulları bir obyektin günəşə baxan “isti” tərəfinə çırpıldıqda daha çox enerji yaradır, “soyuq” tərəfi isə Yerə baxır. Bu effekt yalnız aşağı təzyiqli mühitlərdə nəzərə çarpır ki, mezosfer də belə bir mühitdir. Tədqiqatçılar, bu mexanizmdən istifadə edərək, bir santimetr ölçüsündə nanostrukturlar hazırlayıblar və onları mezosferə bənzər təzyiq şəraitində test ediblər. Prototiplər gözlənildiyi kimi reaksiya verib və günəş işığının cəmi 55%-i ilə levitasiya edə biliblər. Bu, fotoforez ilə işləyən uçuş sisteminin ilk uğurlu prototipi kimi qeyd olunur. Bu texnika ilə işləyən cihazlar mezosferdə monitorinq üçün istifadə edilə bilər, lakin onların Mars kimi digər planetlərdə də tətbiqi mümkündür. Marsın aşağı təzyiqli və seyrək atmosferi bu texnologiyanın tam potensialını göstərmək üçün ideal bir mühitdir. Digər atmosferə sahib olan planetlər və peyklər də bu texnologiyadan faydalana bilər. Ancaq hələ də bəzi texniki çətinliklər mövcuddur. Hazırkı nanostrukturlar hələ sensorlar və ya simsiz rabitə avadanlıqları ilə təchiz edilməyib. Bu cihazların elmi təsir yaratması üçün nanofabrikasiya texnologiyası funksional avadanlıq əlavə edə biləcək şəkildə inkişaf etdirilməlidir. Tədqiqatçılar bu çətinlikləri aşacaqlarına inanırlar və artıq Rarefied Technologies adlı bir startap yaradıblar. Bu startap Breakthrough Energy Fellows proqramına qəbul olunub və davam edən tədqiqatlarla birlikdə, “cahillik təbəqəsi”ndə və daha da irəlidə santimetr ölçüsündə sensorların yerləşdirilməsi yalnız zaman məsələsidir.