Elm və Kosmos
İnsan intellekti: Genetikanın sirri nədir?
17
Süni intellekt
Oxumaq vaxt alır?
Məqalələri dinləyə bilərsizBeynin ağ maddəsi və intellektin əlaqəsi
Beynin ağ maddəsi, sinir liflərindən ibarət bir kommunikasiya şəbəkəsi kimi fəaliyyət göstərir. Bu liflər müxtəlif beyin bölgələri arasında siqnalların ötürülməsini təmin edir. Alimlər uzun müddətdir ki, ağ maddənin intellekt üçün əhəmiyyətli olduğunu bilsələr də, onun hansı xüsusiyyətlərinin daha mühüm olduğunu yeni araşdırma ilə müəyyən ediblər.
Araşdırmanın detalları
Leybnits Tədqiqat Mərkəzinin alimləri tərəfindən aparılan araşdırmada 500-dən çox gənc, əsasən universitet tələbələri iştirak edib. Onlar müxtəlif intellekt testlərindən keçib: verbal, riyazi, məkan tapşırıqları, ümumi bilik və məlumat emal sürəti üzrə testlər. Eyni zamanda, iştirakçılardan genetik analiz üçün DNT nümunələri götürülüb və beyinlərinin MRT skan edilməsi həyata keçirilib.
Araşdırmanın məqsədini izah edən tədqiqatın müəllifi Kristina Ştammen deyir: 'Biz beynin struktur şəbəkə əlaqələrini intellektlə daha yaxından araşdırmaq istədik, çünki artıq məlumdur ki, beynin müxtəlif bölgələri şəbəkə yaratmaqla informasiya mübadiləsi aparır.'
Nəticələr və təəccübləndirən faktlar
Alimlər neyrovizualizasiyanın qabaqcıl metodlarından istifadə edərək ağ maddənin üç xüsusiyyətini ölçüblər: neyritlərin sıxlığı (sinir hüceyrələrinin çıxıntıları), onların yönümlülüyü və miyelinləşmə dərəcəsi (miyelin qoruyucu örtüyü ilə əhatə olunma). Nəticələr göstərib ki, yalnız neyritlərin sıxlığı intellektlə əhəmiyyətli əlaqəyə malikdir.
Araşdırmanın nəticələrinə görə, genetik olaraq daha yüksək intellekt göstəricilərinə malik insanlar 64 beyinə aid ağ maddə yollarından 28-də daha yüksək neyrit sıxlığına sahibdirlər. Xüsusilə, 18 yolda daha yüksək neyrit sıxlığı intellekt testlərində daha yaxşı nəticələrlə əlaqələndirilib.
Kristina Ştammen qeyd edir: 'Gənclərdə miyelinləşmə ilə intellekt arasında əhəmiyyətli əlaqənin olmaması bizi təəccübləndirdi, çünki uzun müddət bu fərqlərin əsasını miyelinləşmə təşkil etdiyi düşünülürdü.'
İnsan intellektinin genetik təbiəti
Neyrobioloqlar bu tapıntıları belə şərh edirlər: beyindəki müəyyən yolların sinir liflərinin sayının çoxluğu, siqnal ötürülməsinin sürəti və effektivliyindən daha vacib ola bilər. Daha sıx əlaqələrə malik insanlar çətin tapşırıqları daha yaxşı həll edə bilirlər, çünki onların beyində məlumat emalı üçün daha çox paralel marşrutlar mövcuddur.
Ştammen əlavə edir: 'Genlər beynin müəyyən əlaqələrindəki neyrit sıxlığını müəyyən edir və bununla da intellektimizi formalaşdırır. Bu üç dəyişən - genetik quruluş, beyin və intellekt - hər biri ayrı-ayrılıqda çox kompleksdir, buna görə də kiçik bir faktorun təsiri belə mühüm rol oynaya bilər.'