### Meksika tetraslarının adaptasiya hekayəsi Meksika tetrasları, həm səthdə, həm də tamamilə qaranlıq mağaralarda yaşayan bir növ balıqdır. Mağara şəraitinə uyğunlaşan bu balıqlar gözlərini itirmiş, lakin bu itki onlara bir sıra maraqlı bioloji üstünlüklər qazandırmışdır. ### Gözlərin itirilməsi və yeni adaptasiyalar Hər dəfə bir tetra populyasiyası mağaralara köçdükdə, təbii seçmə nəticəsində gözlər yox olurdu. Genetik dəyişikliklər nəticəsində göz formalaşması ilə bağlı müxtəlif genlərdə mutasiyalar baş verdi. Bu balıqların digər duyğu orqanları isə əhəmiyyətli dərəcədə inkişaf etdi. Məsələn, mağara tetrasları səth balıqlarından daha az amin turşusu səviyyələrini hiss edə bilir, daha çox dad papillasına və su təzyiqini hiss etməyə imkan verən hüceyrələrə malikdirlər. ### Enerji qənaəti və metabolik üstünlüklər Münster Universitetindən evolyusiya fizioloqu Nicolas Rohnerin sözlərinə görə, gözlər enerji baxımından çox bahalıdır. Mağara tetraslarında gözlərin itirilməsi, enerji qənaəti təmin edərək onların digər adaptasiyalarını gücləndirmişdir. Həmçinin, bu balıqların genetikası piylənmə və diabetlə əlaqəli mutasiyalarla uyğunlaşmışdır. Mağara şəraitində az qida ilə yaşamağa alışmış bu balıqlar laboratoriya şəraitində çox yemək yeyəndə belə iltihab əlamətləri göstərmir. ### İnsan sağlamlığı üçün potensial tətbiqlər Mağara tetraslarının metabolik xüsusiyyətləri insan xəstəliklərinin müalicəsində yeni yanaşmalar təqdim edə bilər. Onların hüceyrələri iltihabı azaldan molekulları daha aşağı səviyyədə istehsal edir, bu isə piylənmə və diabetlə bağlı problemləri həll etmək üçün ipucu ola bilər. Rohner və Krishnan tərəfindən aparılan araşdırmalar, bu balıqların həm çox yemək, həm də aclıq şəraitində sağlam qalma bacarıqlarını daha dərindən öyrənməyi hədəfləyir. ### Tetrasların təbii mühitinin qorunması Meksika tetraslarının mağara populyasiyaları kiçik və həssasdır. Su çirklənməsi və quraqlıq zamanı mağaralardan suyun çıxarılması onların təbii mühitinə ciddi təsir göstərə bilər. Araşdırmaçılar, bu növün təbii mühitini qorumaq üçün daha çox tədbir görməyi tövsiyə edir. Mağara tetraslarının adaptasiya hekayəsi, təkcə evolyusiya biologiyası üçün deyil, həm də insan sağlamlığı üçün yeni perspektivlər təqdim edir.