Giriş

UNIST alimləri qaranlıq hallarda kvant dolaşıqlıq yaratmağı bacarıblar. Bu dolaşıqlıq 600 dəfə uzun ömürlü olub, gələcək kvant texnologiyaları üçün mühüm addım hesab olunur. Araşdırma "Nature Communications" jurnalında dərc edilib.

Arxa Plan

Kvant dolaşıqlıq bir neçə eynicinsli hissəcik arasında parlaq və ya qaranlıq hallarda ortaya çıxır. Parlaq hallar işıq yaydığı üçün daha qısa ömürlüdür, lakin qaranlıq hallar xarici təsirlərə daha davamlıdır və uzun müddət saxlanıla bilir. Bununla belə, qaranlıq halların yaradılması və saxlanılması həmişə çətin eksperimental problemlər doğurub.

Əsas Faktlar

UNIST Fizika Departamentindən professor Je-Hyung Kim, KRISS-dən Dr. Changhyoup Lee və KIST-dən Dr. Jin Dong Songun rəhbərliyi ilə araşdırma qrupu qaranlıq hallara əsaslanan kollektiv dolaşıqlıq yaratmağı başa çatdırıb. Bu dolaşıqlıq parlaq hallardan təxminən 600 dəfə uzun ömürlüdür.

Araşdırma zamanı alimlər nanokavitə istifadə edərək itki dərəcələrini diqqətlə tənzimləyib və kvant nöqtələrinin kavitə ilə qarşılıqlı təsirini tarazlaşdırıblar. Bu, kollektiv dolaşıqlığın xarici təsirlərə qarşı davamlı olmasını təmin edib. Dr. KyuYoung Kim qeyd edir ki, "kavitə itkisi çox yüksək olduqda, kvant nöqtələri müstəqil şəkildə hərəkət edir. Ancaq uyğun güclü birləşmə olduğu zaman kollektiv dolaşıqlıq vəziyyəti yaranır."

Dəstəkləyici Detallar

Tədqiqat nəticəsində qaranlıq halın dolaşıqlığı 36 nanosaniyə davam edib ki, bu da parlaq hallarda tipik olaraq müşahidə edilən 62 pikosaniyədən 600 dəfə uzun müddətdir. Alimlər həmçinin qeyri-klassik foton yığılmasını müşahidə edərək qaranlıq halın mövcudluğunu birbaşa sübut ediblər.

Professor Kim bildirib ki, "qaranlıq halın eksperimental həyata keçirilməsi kvant əlaqələrinin uzun müddət saxlanmasını təmin edir. Bu, kvant məlumatlarının saxlanması, yüksək dəqiqlikli sensorlar və kvant prinsiplərinə əsaslanan enerji yığımı texnologiyaları üçün yeni imkanlar açır."

Nəticə

Bu araşdırma kvant texnologiyalarının inkişafında mühüm addım hesab olunur. Qaranlıq halların uzun ömürlü olması kvant məlumatlarının saxlanması və ötürülməsi üçün yeni perspektivlər yaradır.

Əlavə Məlumat

Araşdırma haqqında daha çox məlumat: Kyu-Young Kim et al, "Cavity-mediated collective emission from steady-state subradiance", Nature Communications (2025). DOI: 10.1038/s41467-025-61629-w