Süni İntellektin Elmi Jurnallara Təsiri

15 min açıq girişli jurnalın təhlili zamanı süni intellekt (SI) vasitəsi ilə 1000-dən çox şübhəli jurnal müəyyən edilib. Bu tədqiqat, elmi nəşrlərin keyfiyyətini artırmaq və tədqiqatçıların şübhəli jurnallardan uzaq durmasına kömək etmək məqsədi daşıyır. Araşdırmanın nəticələri "Science Advances" jurnalında dərc edilib.

Tədqiqatın Əsas Məqamları

Tədqiqat zamanı SI, jurnalların keyfiyyətini qiymətləndirmək üçün "Microsoft Academic Graph" məlumat bazasından və "Unpaywall" platformasından alınan bibliometrik məlumatlardan istifadə edib. Alqoritm həmçinin Açıq Girişli Jurnallar Kataloqunun (DOAJ) standartlarına əsaslanaraq keyfiyyəti qiymətləndirib. Nəticədə, 1092 jurnal şübhəli olaraq təsnif edilib.

Şübhəli Jurnalların Xüsusiyyətləri

• Şübhəli jurnallar əsasən inkişaf etməkdə olan ölkələrdəndir. Hindistan və İran bu siyahıda liderdir.
• Şübhəli nəşrlərdə həddindən artıq öz-sitatlar və sürətli rəy prosesi kimi problemlər aşkarlanıb.
• Açıq girişli nəşr modelində müəlliflər məqalələrin dərc edilməsi üçün ödəniş edir ki, bu da bəzi nəşrlərin keyfiyyətdən çox mənfəətə üstünlük verməsinə səbəb ola bilər.

Alətin Mümkün Tətbiqləri

Tədqiqatın rəhbəri Daniel Acuña, alətin hələ tam mükəmməl olmadığını, lakin tədqiqatçılara və nəşr mütəxəssislərinə kömək edə biləcəyini bildirib. Onun sözlərinə görə, "Journal Monitor" adlı kommersiya versiyası "ReviewerZero" startapı vasitəsilə təqdim ediləcək.

Etik Problemlər və Təkliflər

Jurnalların keyfiyyətini qiymətləndirmək üçün vahid bir standartın mövcud olmaması problemləri artırır. DOAJ-nin idarəedici direktoru Joanna Ball, alətin daha çox təsdiqlənməsinin vacibliyini vurğulayıb. Digər tərəfdən, Ottawa Ürək İnstitutunun tədqiqatçısı Kelly Cobey, alətin şübhəli nəşrlərin dinamikasına uyğunlaşaraq inkişaf etdirilməsinin vacib olduğunu qeyd edib.

Uzunmüddətli Həll Yolları

Ekspertlər hesab edir ki, akademik dairələr "nəşr et və ya yox ol" prinsipi əsasında deyil, tədqiqatçıların keyfiyyətli işlərinə diqqət yetirməlidir. "Araşdırma Qiymətləndirməsi Bəyannaməsi" kimi təşəbbüslər bu istiqamətdə mühüm addımlar hesab edilir.

Nəticə olaraq, bu alət elmi nəşrlərin keyfiyyətini qorumaq və tədqiqatçıların daha etibarlı nəşrlərə yönəlməsinə kömək etmək üçün əhəmiyyətli bir vasitə kimi qiymətləndirilir.